โมซูลวิลาเยต[1] (อาหรับ: ولاية الموصل; ตุรกีออตโตมัน: ولايت موصل, อักษรโรมัน: Vilâyet-i Musul) เป็นเขตการปกครองระดับแรก (วิลาเยต) ของจักรวรรดิออตโตมัน สร้างขึ้นจากซันจักตอนเหนือของแบกแดดวิลาเยตใน ค.ศ. 1878.[3]มีรายงานในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ว่าวิลาเยตนี้มีพื้นที่ 29,220 ตารางไมล์ (75,700 ตารางกิโลเมตร) ส่วนผลสำรวจเบื้องต้นของสำมะโนออตโตมันครั้งแรกใน ค.ศ. 1885 (ตีพิมพ์ใน ค.ศ. 1908) ระบุจำนวนประชากรที่ 300,280 คน[4] ส่วนความถูกต้องของจำนวนประชากรจาก "โดยประมาณ" ถึง "เป็นเพียงการคาดคะเน" นั้น ขึ่นอยู่กับภูมิภาคที่ทางการรวบรวมข้อมูล[4]ในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง นครโมซูลกับพื้นที่ตอนใต้ถึงลิตเติลซาบถูกยกให้กับฝรั่งเศสตามข้อตกลงไซก์ส-พิโกใน ค.ศ. 1916 และหลังจาก Mosul Question จึงเปลี่ยนผ่านเป็นอิรักในอาณัติ