ตั้งแต่ครั้งสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยได้จัดส่งกำลังทหารเข้าร่วมทำการรบ ในสงคราม มหาเอเซียบูรพา เมื่อสิ้นสุดสงครามทหารที่ปฏิบัติหน้าที่ ในการรบถูกปลดประจำการโดยกะทันหัน ส่งผลให้ทหารและครอบครัว ได้รับการเดือดร้อนในการครองชีพ รัฐบาลในขณะนั้นซึ่งมี พลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรี จึงมอบหมายให้กระทรวงกลาโหมพิจารณาดำเนินการช่วยเหลือ ต่อมาเมื่อมีการขยายการสงเคราะห์เพิ่มขึ้น จึงได้มีการพิจารณาว่าการดำเนินงาน ในรูปของคณะกรรมการจะขาดความรัดกุมและเหมาะสม กระทรวงกลาโหมจึงได้เสนอเป็น พระราชบัญญัติ จัดตั้ง องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก หรือที่เรียกโดยย่อว่า "อผศ." ขึ้นเป็นหน่วยงานถาวร เพื่อทำหน้าที่ในการสงเคราะห์ทหารผ่านศึกโดยตรง มีฐานะเป็นองค์กรของรัฐเพื่อการกุศล

และกำหนดให้วันที่ 3 กุมภาพันธ์ของทุกปี เป็นวันสถาปนาองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกและ เป็นวันทหารผ่านศึก ก็ด้วยตระหนักถึงคุณงามความดีของทหารหาญ ที่เป็นกองกำลังในการปกป้องอธิปไตยของประเทศ