การดำเนินการจัดตั้ง

พุทธศักราช 2525 ซึ่งเป็นปีเฉลิมฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี องค์ประธานคณะกรรมการปฏิสังขรณ์ วัดพระศรีรัตนศาสดารามและพระบรมมหาราชวัง โปรดเกล้าฯ ให้บูรณะซ่อมแซมอาคารพระตำหนักสวนกุหลาบและอาคารโรงโขนซึ่งอยู่ห่างกันประมาณ 500 เมตร ให้ใช้การได้และมีพระราชดำริว่าในอดีตพระตำหนักสวนกุหลาบเคยเป็นที่ตั้งโรงเรียนมาก่อน ฉะนั้นเมื่อซ่อมแซมแล้วก็ควรให้เป็นโรงเรียนเหมือนเดิม เพื่อพัฒนาคนและชุมชนไปด้วย และจะเป็นประโยชน์ต่อบ้านเมือง สำนักพระราชวังได้มีหนังสือด่วนมากให้สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ จัดตั้งโรงเรียนประถมศึกษาตามพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีขึ้นในบริเวณพระบรมมหาราชวัง และขอให้ดำเนินการจัดตั้งในปีการศึกษา 2525 สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ได้ส่งเรื่องให้สำนักงานการประถมศึกษากรุงเทพมหานคร ซึ่งได้นำเสนอคณะกรรมการการประถมศึกษากรุงเทพมหานครในการประชุมเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2525 คณะกรรมการฯ มีมติเป็นเอกฉันท์ในการจัดตั้งโรงเรียนและได้กราบบังคมทูลพระราชทานชื่อโรงเรียน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามโรงเรียนว่า "โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ" คณะกรรมการการประถมศึกษากรุงเทพมหานครจึงได้ประกาศจัดตั้งโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2525 และแต่งตั้ง นางสาวกาญจนา เมฆสวรรค์ ตำแหน่งอาจารย์ 2 โรงเรียนอนุบาลสามเสน (สำนักงานสลากกินแบ่งอุปถัมภ์) รักษาการในตำแหน่งอาจารย์ใหญ่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ

การขยายชั้นเรียน

17 พฤษภาคม พ.ศ. 2525 โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบเปิดทำการสอนเป็นวันแรก โดยใช้อาคารโรงโขนเป็นอาคารเรียน เปิดสอน 5 ห้องเรียน คือ อนุบาล 1 จำนวน 2 ห้อง อนุบาล 2 จำนวน 2 ห้อง และชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 1 ห้อง มีนักเรียนทั้งสิ้น 104 คน เป็นโรงเรียนสหศึกษาและขยายชั้นเรียนปีละ 1 ชั้น จนถึงประถมศึกษาปีที่ 6 ในปีการศึกษา 2530

1 มิถุนายน พ.ศ. 2525 สำนักพระราชวังขอให้สำนักงานการประถมศึกษากรุงเทพมหานครเปิดสถานรับเลี้ยงเด็กก่อนวัยเรียน ขึ้นเป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียนเรียกว่า "ศูนย์ปฐมวัยโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ" รับเด็กอายุตั้งแต่ 2 ขวบครึ่ง ถึง 4 ขวบ (ต่อมาเปลี่ยนเป็นรับเด็กอายุตั้งแต่ 3 ขวบ)

ปีการศึกษา 2526 โรงเรียนเปิดสอนเด็กหูหนวกปฐมวัย 2 ห้อง ตามพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นโครงการทดลองเรียกว่า "โครงการศูนย์ทดลองเด็กหูหนวกปฐมวัย" ฝึกอบรมเตรียมความพร้อมให้เด็กหูหนวกระดับก่อนวัยเรียน รับเด็กอายุตั้งแต่ 3 ขวบ ใช้เวลาเตรียมความพร้อม 3 ปี (ต่อมาเพิ่มเวลาเรียนเป็น 4 ปี) โดยได้รับพระบรมราชานุญาตให้กระทรวงศึกษาธิการซ่อมอาคารไม้สองชั้นใกล้กับโรงโขนเป็นที่เรียน

ปีการศึกษา 2530 นักเรียนรุ่นแรกจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ ให้เข้ารับพระราชทานประกาศนียบัตรจากสมเด็จองค์ประธานคณะกรรมการสถานศึกษาประจำโรงเรียน ด้วยถือว่าจบระดับการศึกษาชั้นสูงสุดของโรงเรียน และรุ่นต่อๆมาก็ได้รับพระมหากรุณาธิคุณมาโดยตลอด จนถึงปีการศึกษา 2546 ซึ่งนับเป็นปีสุดท้ายที่นักเรียนซึ่งจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้รับพระราชทานประกาศนียบัตร โดยนักเรียนที่จบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในปีการศึกษาถัดมา จึงไม่ได้รับพระราชทานประกาศนียบัตร เนื่องจากมีการวางแผนขยายชั้นเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นเพิ่มขึ้น และเว้นว่างการพระราชทานประกาศนียบัตรไป 3 ปีการศึกษา

ปีการศึกษา 2548 โรงเรียนได้รับการอนุมัติให้ขยายชั้นเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 2 ห้องเรียน และขยายชั้นเรียนปีละ 1 ชั้น จนถึงมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในปีการศึกษา 2550 และนักเรียนซึ่งจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ในปีการศึกษาดังกล่าว ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จองค์ประธานคณะกรรมการสถานศึกษาประจำโรงเรียน ให้เข้ารับพระราชทานประกาศนียบัตรอีกครั้ง ด้วยถือว่าจบระดับการศึกษาชั้นสูงสุดของโรงเรียน

คณะกรรมการสถานศึกษา

การดำเนินงานของโรงเรียนเดิมมีคณะกรรมการที่ปรึกษาโรงเรียนคณะหนึ่งเพื่อดำเนินงานตามพระราชวินิจฉัยของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งต่อมาคณะกรรมการคณะนี้ได้เปลี่ยนสภาพเป็นคณะกรรมการศึกษาประจำโรงเรียน (ตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการแต่งตั้งคณะกรรมการศึกษาประจำโรงเรียนประถมศึกษา พ.ศ. 2525) โดยมีสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นองค์ประธานกรรมการ ตั้งแต่วันที่ 24 สิงหาคม 2525

ต่อมา กระทรวงศึกษาธิการได้ยกเลิกระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการแต่งตั้งคณะกรรมการศึกษาประจำรงเรียนประถมศึกษา พ.ศ. 2525 และประกาศใช้ระเบียบกระทรวงศึกษาว่าด้วยคณะกรรมการโรงเรียนประถมศึกษา และระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2543 สำนักงานการประถมศึกษากรุงเทพมหานคร จึงแต่งตั้งคณะกรรมการสถานศึกษาโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ จำนวน 15 คน โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงรับเป็นองค์ประธานกรรมการเหมือนเดิม

โรงเรียนอนุบาลมหามงคล

วันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 สำนักงานการประถมศึกษากรุงเทพมหานคร ได้ประกาศจัดตั้งโรงเรียนอนุบาลมหามงคล ซึ่งตั้งอยู่ที่หมู่บ้านมหามงคล ถนนพุทธมณฑลสาย 2 แขวงบางไผ่ เขตภาษีเจริญ เป็นสาขาโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ เพื่อสนองพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีในการพัฒนาเด็กก่อนวัยเรียนในหมู่บ้านมหามงคล ซึ่งเป็นบุตรหลานของข้าราชบริพารและเด็กบริเวณใกล้เคียงให้มีความพร้อมก่อนเข้าสู่วัยเรียนในระดับประถมศึกษาและเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในมหามงคลวโรกาสทรงครองราชย์ครบ 50 ปี โดยในปีการศึกษา 2538 เปิดสอนชั้นอนุบาล 1 จำนวน 1 ห้อง และขยายถึงชั้นอนุบาล 2 อีก 1 ห้อง ในปีการศึกษา 2539