ตั้งอยู่ ณ บ้านเลขที่ 468 ถนนเพชรเกษม ตำบลหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา มีเนื้อที่ 14 ไร่ 2 งาน โดยขุนนิพัทธ์จีนนคร ต้นตระกูลจิระนคร เป็นผู้บริจาคที่ดินสร้างโรงเรียน จำนวน 14 ไร่ และเทศบาลนครหาดใหญ่ บริจาคเพิ่มเติมอีก 2 งาน รวมเป็น 14 ไร่ 2 งาน กรมสามัญศึกษาได้ประกาศจัดตั้งโรงเรียนมัธยมประจำอำเภอหาดใหญ่ เปิดสอนครั้งแรกเมื่อวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2488 ชื่อว่า โรงเรียนหาดใหญ่ อักษรย่อ ส.ข.3 เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาโรงที่ 3 ของจังหวัดสงขลา ในระยะต้นเปิดรับเฉพาะนักเรียนชาย จึงเรียติดปากกันว่า โรงเรียนมัธยมชาย หรือ มอชาย มีชื่อย่อที่ใช้เรียกกันทั่วไปว่า มชญ. เปิดสอนรุ่นแรกในระดับชั้น ม.1 มีนักเรียน 1 ห้องเรียน จำนวน 40 คน มีครู 3 คน ได้แก่นายกลับ ส่งศรี (ครูใหญ่), นายอุทิศ นิยกาญจน์ และนายยงยุทธ มุณีแนม อาคารเรียนหลังแรกเป็นอาคารไม้ 2 ชั้น ด้านหน้าปลูกต้นจามจุรี จำนวน 3 ต้น ไว้เป็นต้นไม้ประจำโรงเรียน ด้านหน้าโรงเรียนเป็นสนามฟุตบอลใช้แข่งขันกีฬาอำเภอหาดใหญ่ โรงเรียนเริ่มมีชื่อเสียงเมื่อได้ครองถ้วยรางวัลชนะเลิศฟุตบอลกีฬาจังหวัดสงขลา เมื่อปี พ.ศ. 2492 ต่อมาได้ตั้งชื่อถ้วยใบนี้ว่า ถ้วยตรี-จักร เป็นสัญลักษณ์กีฬาเด่นของโรงเรียน

• ปี พ.ศ. 2494

มีนักเรียนชั้น ม.6 รุ่นแรกสอบได้ที่ 1 ของจังหวัดสงขลา เป็นการจุดประกายความเป็นเลิศทางวิชาการ ต่อมาได้เปลี่ยนแปลงการรับนักเรียนจากชายล้วนเป็นสหศึกษา โดยยุบรวมกับโรงเรียนสตรีหาดใหญ่ "สมบูรณ์กุลกันยา" ในปี พ.ศ. 2509 ในระยะนี้กรมสามัญศึกษาได้ให้งบประมาณสร้างอาคาร 1, 2, 3 และ 4 เป็นลำดับ และโรงเรียนได้รับการคัดเลือกให้เข้าโครงการมัธยมแบบประสม (คมส.) เมื่อปี พ.ศ. 2510 เป็นการเปลี่ยนแปลงระบบการศึกษาเทียบเท่าอารยะประเทศ ทำให้โรงเรียนมีชื่อเสียงมากขึ้น จำนวนนักเรียนชายและหญิงเพิ่มขึ้นถึง 1,200 คน

• ปี พ.ศ. 2513

เริ่มเปิดการเรียนการสอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย และได้เพิ่มคำว่า"วิทยาลัย"ต่อจากชื่อเดิมเป็น ชื่อ"โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย" ใช้อักษรย่อว่า ญ.ว. ในปี 2514 นักเรียน ม.ศ.5 รุ่นแรกได้ทำชื่อเสียงทางด้านวิชาการให้กับโรงเรียนอีกครั้งหนึ่ง เมื่อสอบติดบอร์ดระดับประเทศได้ถึง 7 คน

• ปี พ.ศ. 2517

กรมสามัญศึกษาอนุญาตให้เปิดทำการเรียนการสอนเป็น 2 ผลัด เนื่องจากมียอดนักเรียนสมัครเข้าเรียนต่อชั้น ม.1 เป็นจำนวนมาก ทำให้ยอดรวมของนักเรียนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ในปี พ.ศ. 2519 มีนักเรียน 2,800 คน มีครูอาจารย์ จำนวน 180 คน โดยมีอาคารเรียน 4 หลัง อาคารอุตสาหกรรม 1 หลัง อาคารคหกรรม 1 หลัง อาคารชั่วคราว 2 หลัง ต่อมาในปี พ.ศ. 2523

• ปี พ.ศ. 2524

เปิดศูนย์เกษตรกรรมที่พรุค้างคาว ตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ เป็นสาขาของโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย มีเนื้อที่ประมาณ 74 ไร่

• ปี พ.ศ. 2525

เทศบาลเมืองหาดใหญ่ บริจาคที่ดินจำนวน 2 งาน เพื่อสร้างอาคารเรียน 5 เชื่อมต่อกับหอประชุมราชาวดี และได้จัดสร้างองค์พระพิฆเนศวร เทพเจ้าแห่งศิลปวิทยาการ และทำพิธีปลุกเสกในวันที่ 16 มกราคม 2525 เพื่อเป็นองค์ตัวแทนสถาบันครู ประดิษฐานไว้เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ และถือเป็นคติของลูก ญ.ว. ทุกคนว่า "ผู้ใดบูชาครูเป็นมงคลแก่บุคคลนั้น"

• ปี พ.ศ. 2526

เปิดศูนย์ศิลปวัฒนธรรมอำเภอหาดใหญ่ โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย ณ ที่ตั้งของโรงเรียนสตรีหาดใหญ่เดิม

• ปี พ.ศ. 2532

นักเรียนโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัยได้รับรางวัลเหรียญทองแดงคณิตศาสตร์โอลิมปิก จากการแข่งขัน โอลิมปิกวิชาการ (ซึ่งเป็นเหรียญรางวัลทางโอลิมปิกวิชาการเหรียญแรกของประเทศไทย )โดยนายไพศาล นาคมหาชลาสินธุ์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย เหรียญรางวัลดังกล่าวต่อมาได้รับการยกย่องให้เป็นสัญลักษณ์คำว่า"เรียนดี" ตามปรัชญาของโรงเรียน

• ปี พ.ศ. 2534

กรมสามัญศึกษาอนุญาตให้จัดตั้งสาขาของโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย เป็น โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัยสมบูรณ์กุลกันยา โดยใช้ที่ดินศูนย์ศิลปวัฒนธรรมอำเภอหาดใหญ่ และพื้นที่บ้านพักครู-อาจารย์โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย

• ปี พ.ศ. 2540

กรมสามัญอนุญาตให้ศูนย์เกษตรกรรมตำบลบ้านพรุ สาขาของโรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย จัดตั้งเป็น โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัย ๒

• ปี พ.ศ. 2542

โรงเรียนได้รับการรับรองมาตรฐานสากลด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม ISO14001 จาก UKAS ประเทศอังกฤษ โดยผู้อำนวยการเกษียร ภู่กลาง

• ปี พ.ศ. 2544

โรงเรียนได้ปรับปรุงภูมิทัศน์ให้ร่มรื่นสวยงามเป็นแหล่งเรียนรู้และเสริมสร้างบรรยากาศของการเรียนรู้

• ปี พ.ศ. 2549

โรงเรียนหาดใหญ่วิทยาลัยได้ก่อสร้าง "อาคารอนุสรณ์ ๖o ปี หาดใหญ่วิทยาลัย" โดยได้รับเงินสนับสนุนการก่อสร้างจาก สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นเงิน 46,690,000 บาท