บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งไซลีเซีย (อังกฤษ: Silesia; ไซลีเซีย: Ślůnsk; โปแลนด์: Śląsk; เช็ก: Slezsko; เยอรมัน: Schlesien) เป็นภูมิภาคในประวัติศาสตร์ของยุโรปกลาง ปัจจุบันตั้งอยู่ในประเทศโปแลนด์ สาธารณรัฐเช็ก และเยอรมนีไซลีเซียเป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติและมีบริเวณสำคัญทางอุตสาหกรรมหลายแห่ง เมืองที่ใหญ่ที่สุดในบริเวณนี้ได้แก่วรอตสวัฟ (Wrocław) ซึ่งเป็นเมืองหลวงในประวัติศาสตร์ คาโตวีตเซในโปแลนด์ และออสตราวา (Ostrava) ในสาธารณรัฐเช็ก แม่น้ำสำคัญคือแม่น้ำโอเดอร์เขตแดนของไซลีเซียเปลี่ยนแปลงไปเป็นอย่างมากตลอดมาในประวัติศาสตร์ทั้งตั้งแต่ยังเป็นของขุนนางในสมัยศักดินา มาจนถึงหลังจากการรุ่งเรืองของรัฐชาติสมัยใหม่ รัฐแรกที่เป็นที่ทราบว่ามีอำนาจในบริเวณนี้คือเกรตเตอร์โมราเวีย (Greater Moravia) และโบฮีเมีย ในคริสต์ศตวรรษที่ 10 ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัฐโปแลนด์สมัยแรก แต่ต่อมาก็แยกตัวออกไปเป็นดัชชีอิสระแต่ตกเข้ามาอยู่ภายใต้อิทธิพลของเยอรมนีมากขึ้นทุกขณะ ในที่สุดไซลีเซียก็ตกมาเป็นของราชบัลลังก์โบฮีเมีย ที่ผ่านต่อไปยังออสเตรียในปี ค.ศ. 1526 ไซลีเซียส่วนใหญ่ถูกพิชิตโดยปรัสเซียในปี ค.ศ. 1742 ที่ต่อมากลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิเยอรมัน ด้านตะวันออกสุดของไซลีเซียกลายเป็นส่วนหนึ่งของโปแลนด์หลังจากสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แต่ดินแดนส่วนใหญ่ได้รับคืนให้แก่โปแลนด์หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ไซลีเซียส่วนที่เป็นของออสเตรียส่วนใหญ่ตกไปเป็นของเชโกสโลวาเกียหลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง และในปัจจุบันอยู่ในสาธารณรัฐเช็กประชาชนส่วนใหญ่ในไซลีเซียปัจจุบันพูดภาษาของประเทศที่ตั้งถิ่นฐาน (โปแลนด์, เช็ก, เยอรมัน) แม้ว่าจะยังมีภาษาไซลีเซียที่ยังเป็นภาษาอยู่และบางแหล่งถือกันว่าเป็นสาขาของภาษาโปแลนด์ โดยมีผู้ประกาศตนเองว่าพูดภาษาไซลีเซียอยู่ 60,000 คนในไซลีเซียเหนือ นอกจากนั้นก็ยังมีภาษาไซลีเซียเยอรมัน หรือ ภาษาไซลีเซียใต้ (หรือกลุ่มภาษาเยอรมัน) แต่ก็เป็นภาษาที่เกือบสาบสูญไปแล้ว