ไซเบอร์พังก์ (อังกฤษ: Cyberpunk) เป็นแนวนิยายวิทยาศาสตร์ชนิดหนึ่ง ที่เน้นในเรื่อง "ความไฮเทคและชีวิตคุณภาพต่ำ"[1] ชื่อนี้เป็นคำผสมของคำว่า cybernetics (มีความหมายว่า วิทยาเกี่ยวกับการติดต่อและควบคุมของสัตว์และเครื่องจักร) และ พังก์ เกิดขึ้นโดย Bruce Bethke โดยเขาใช้ในเรื่องสั้นที่ชื่อ "Cyberpunk" ตีพิมพ์ในปี 1983[2] โดยมีเนื้อหาเรื่องราววิทยาศาสตร์ล้ำยุค อย่างเช่นเทคโนโลยีสารสนเทศ และวิทยาเกี่ยวกับการติดต่อและควบคุมของสัตว์และเครื่องจักร ซึ่งทั้งสองอย่างอยู่ในช่วงที่ล้มเหลวหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในสังคม[3]เนื้อเรื่องของไซเบอร์พังก์ จะมุ่งเน้นไปที่ความขัดแย้งกันของเหล่าบรรดาแฮกเกอร์ ปัญญาประดิษฐ์ และ Megacorporation และมีแนวโน้มว่าเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้ของโลกมนุษย์ มากกว่าอนาคตอันไกลโพ้น ทัศนคติเกี่ยวกับกับกาแล็กซี่ พบในบทประพันธ์อย่างเช่น สถาบันสถาปนา ของ ไอแซค อสิมอฟ และ ดูน ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต[4] โดยเกิดขึ้นในยุคหลังยุคอุตสาหกรรมดีสโตเพียส (โลกอนาคตที่ไม่พึงประสงค์) แต่มีแนวโน้มที่จะท่าทีเกิดความอลหม่านทางวัฒนธรรมผิดธรรมดา และการใช้เทคโนโลยีในทางที่คาดการณ์ไม่ได้ของผู้สร้าง[5] แนวทางบรรยากาศเช่นนี้ยังยังสะท้อนรูปแบบฟิล์มนัวร์ และผู้เขียนผลงานในประเภทนี้มักจะเทคนิคการเขียนแบบการสืบสวน[6]