ไทปูซัม,[1] ไตป์ปูจัม (ทมิฬ: தைப்பூசம், Taippūcam, Thaipusam หรือ Thaipoosam) หรือ ไตป์ปูยัม (มลยาฬัม: തൈപ്പൂയം, Thaipooyam) เป็นเทศกาลที่เฉลิมฉลองในชาวทมิฬ ชาวมลยาฬัม และชาวเกรละที่นับถือศาสนาฮินดู ในวันพระจันทร์เต็มดวงของเดือน "ไต" ตามปฏิทินทมิฬ ซึ่งมักตรงกันกับดาวปุษยะหรือ "ปูจัม" ในภาษาทมิฬ[2] ปัจจุบันมีฉลองตามชุมชนของชาวทมิฬทั้งในประเทศอินเดีย, ศรีลังกา, มาเลเซีย,[3] มอริเชียส,[4] สิงคโปร์,[5] ไทย และอีกหลายประเทศเทศกาลเฉลิมฉลองวาระที่พระปารวตีประทานเวลหรือหอกอัศจรรย์ให้แก่พระขันธกุมาร เพื่อให้พระองค์ปราบอสูรจูรปัตมันและพวกพ้อง นอกจากนี้ยังเป็นที่เชื่อกันทั่วไปว่าไทปูซัมเป็นการเฉลิมฉลองวันเกิดของพระขันธกุมาร อย่างไรก็ตาม แหล่งข้อมูลบางส่วนเสนอว่าวันเกิดของพระขันธกุมารตรงกับวันวิขาสีวิศาขัม (Vaikhasi Vishakam) มากกว่า[6]ส่วนสำคัญของไทปูซัมอยู่ที่พิธีกาวฏิอาฏฏัม (หรือกาวฏิยาฏฏัม ตามภาษามลยาฬัม) ที่ผู้ศรัทธาในพระขันธกุมาร ซึ่งทรงเป็นเทพเจ้าแห่งการสงคราม ทำการทรมานตัวเองโดยการใช้ของแหลมคมทิ่มแทงร่างกายตนเอง เป็นต้น[7]