ไมโครไฟนไร้สาย หรือ
ไมค์ลอย (
อังกฤษ: wireless microphone) เป็น
ไมโครโฟนชนิดที่ไม่ใช้สายเชื่อมต่อไปยัง
เครื่องขยายเสียงหรืออุปกรณ์บันทึก แต่จะส่งสัญญาณเสียงผ่าน
คลื่นวิทยุแทน, ซึ่งทำให้ผู้พูดสามารถเดินไปรอบพื้นที่ หรือใช้ท่าทางได้อย่างอิสระ โดยที่ไม่มีปัญหาสายสัญญาณยาวไม่พอหรือพันกัน และหลีกเลี่ยงการเดินสะดุดสายหกล้ม, จึงนิยมใช้กันมากในงานแสดงบนเวที
รายการโทรทัศน์ และการพูดในที่สาธารณะไมโครไฟนไร้สายแบบธรรมดา จะมีส่วนประกอบหลักเป็นตัวไมโครโฟนซึ่งใช้รับเสียงจากผู้พูด ภายในจะมีชิ้นส่วนพื้นฐานคล้ายไมโครโฟนปกติ แต่จะเพิ่ม
แบตเตอรี่และ
เครื่องส่งวิทยุเข้ามา เพื่อแปลงสัญญาณเสียงเป็นคลื่นวิทยุ, และจะต้องมีกล่องอุปกรณ์สถานีฐาน (ตั้งอยู่กับที่) ซึ่งเป็น
เครื่องรับวิทยุที่ทำการรับคลื่นและแปลงกลับเป็นสัญญาณเสียง เพื่อป้อนให้กับอุปกรณ์ที่จะนำสัญญาณเสียงไปใช้ต่อไป, โดย
ย่านความถี่วิทยุที่ไมโครไฟนไร้สายใช้ จะแตกต่างกันไปตามข้อกำหนดในแต่ละประเทศในบางกรณี เช่น
การสัมภาษณ์อย่างใกล้ชิด การบันทึกรายการโทรทัศน์นอกสถานที่ หรือการแสดง
ละครเวที ซึ่งต้องการให้มือทั้งสองข้างของผู้พูดว่าง เพื่อทำกิจกรรมหรือท่าทางประกอบ, จะมีการใช้ไมโครโฟนไร้สายชนิดพิเศษ เรียกว่า
ไมค์หนีบปกเสื้อ, ซึ่งส่วนไมโครโฟนที่ใช้รับเสียงจริงๆ มีขนาดเล็กและแยกอยู่ต่างหาก จะหนีบซ่อนไว้ที่บริเวณคอ
เสื้อของผู้พูด และมีสายเชื่อมไปยังกล่องบรรจุเครื่องส่งวิทยุพร้อมแบตเตอรี่ ซึ่งสวมไว้ที่บริเวณ
เข็มขัด, เพื่อทำให้การพูดดูเป็นธรรมชาติ และไม่มีอุปกรณ์รบกวนสายตาผู้ชม