ไสว บุญมา หรือ ดร.ไสว บุญมา เกิดในครอบครัวชาวนาเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2488 ที่ตำบลพิกุลออก อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก ไดัรับการศึกษาพื้นฐานจากบ้านและชุมชนและเรียนชั้นประถมศึกษาที่ศาลาวัดแหลมไม้ย้อย จนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จึงเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนบ้านนา "นายกพิทยากร" จนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จากนั้นเข้าศึกษาในวิทยาลัยครูเทพสตรี โดยระหว่างที่ศึกษาอยู่ได้ทุนอเมริกันฟิลด์เซอร์วิส (American Field Service Scholarship : AFS) เป็นนักเรียนแลกเปลี่ยนไปศึกษาที่สหรัฐอเมริกาเป็นเวลา 1 ปี จากนั้นจึงกลับมาศึกษาต่อที่วิทยาลัยครูเทพสตรีต่อจนจบชั้นประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูง (ป.กศ.สูง) แล้วจึงเข้าเรียนที่วิทยาลัยวิชาการศึกษา (ประสานมิตร) ศึกษาอยู่เพียง 4 ภาคเรียนก็ได้รับทุน Frank Bell Appleby ไปศึกษาต่อที่ วิทยาลัยชายแคลร์มอนท์ (Claremont Men's College ซึ่งได้เปลี่ยนชื่อเป็น Claremont McKenna College) มลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา จนจบปริญญาตรีด้วยคะแนนระดับสูงสุด (Summa Cum Laude) จึงได้ทุนจาก Earhart Foundation ศึกษาต่อที่ บัณฑิตวิทยาลัยแคลร์มอนท์ (Claremont Graduate University) จนสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกทางเศรษฐศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2517

เมื่อจบการศึกษาในระดับดุษฎีบัณฑิต ดร.ไสว บุญมา ได้เข้าทำงานที่ธนาคารพัฒนาแห่งเอเชีย (Asian Development Bank: ADB) เป็นที่แรก จากนั้นไปทำงานกับธนาคารโลก (World Bank) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2521 จนถึงปี พ.ศ. 2541 รวมระยะเวลาที่ ดร. ไสว บุญมา ทำงานอยู่ที่ธนาคารโลก 20 ปี โดยตำแหน่งสุดท้ายก่อนเกษียณอายุ คือ เศรษฐกรอาวุโส (Senior Country Economist) ปัจจุบัน ดร.ไสว บุญมา ใช้ชีวิตส่วนหนึ่งอยู่ในอเมริกาเพื่อศึกษาวิชาต่าง ๆ และผลิตงานเขียนเชิงวิชาการเกี่ยวกับเศรษฐกิจและงานเขียนอื่นๆ ในฐานะนักเขียนอิสระโดยมีสถานะคล้ายเป็นนักศึกษาตลอดชีพ

รายได้ที่เกิดจากงานเขียนและการบรรยายในระหว่างที่อยู่ในเมืองไทยทั้งหมดบริจาคให้แก่โครงการสนับสนุนการศึกษาของเยาวชนไทยตามกรอบแนวคิดของการใช้หนี้แผ่นดิน ในปัจจุบันการบริจาคส่วนใหญ่ทำผ่านมูลนิธินักอ่านบ้านนาซึ่ง ดร. ไสว เป็นผู้ขับเคลื่อนหลักในการก่อตั้ง สนับสนุนด้านการเงินและการดำเนินงาน รายละเอียดมีอยู่ในเว็บไซต์ของมูลนิธิฯ www.bannareader.com เว็บไซต์นี้เป็นที่รวมงานเขียนส่วนหนึ่งของ ดร. ไสว บุญมา ไว้เพื่อความสะดวกของผู้ที่จะนำไปใช้ในการสังเคราะห์กับความรู้และความคิดอื่น ๆ

ดร. ไสว สมรสกับนางสาวเฉลยศรี ศิริมาศ เมื่อปี 2518 และมีบุตรีด้วยกันสองคนชื่อ ดาว และ เดือน

การศึกษา

การศึกษาพื้นฐาน - จากครอบครัวและชุมชน

ประถมศึกษาปีที่ 4 - โรงเรียนวัดแหลมไม้ย้อย

มัธยมศึกษาปีที่ 6 - โรงเรียนบ้านนา "นายกพิทยากร"

ประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูง - วิทยาลัยครูเทพสตรี จังหวัดลพบุรี

เข้าเรียนปริญญาตรีที่วิทยาลัยวิชาการศึกษา ประสานมิตร 4 ภาคเรียน

ปริญญาตรี - วิทยาลัยชายแคลร์มอนท์ มลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา

ปริญญาเอก - บัณฑิตวิทยาลัยแคลร์มอนท์ มลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา

การทำงาน

พ.ศ. 2518 - 2521 ธนาคารพัฒนาเอเชีย (Asian Development Bank: ADB)

พ.ศ. 2521 - 2541 ธนาคารโลก (The World Bank)