กระจงชวา (
อังกฤษ: Java mouse-deer;
ชื่อวิทยาศาสตร์: Tragulus javanicus) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกเคี้ยวเอื้องขนาดเล็กชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์
Tragulidaeรูปร่างหน้าตาคล้าย
กระจงชนิดอื่นทั่วไป ขนตามลำตัว
สีน้ำตาลแดงบริเวณหน้าอก และใต้ท้องมีแถบ
สีขาว 3 เส้นขนานไปกับลำตัว ไม่มีเขาทั้งตัวผู้และตัวเมีย แต่จะมีเขี้ยวงอกมาจากริมฝีปาก โดยเขี้ยวของตัวผู้จะยาวกว่าตัวเมียมีความยาวลำตัวและหัว 40–48
เซนติเมตร ความยาวหาง 65–80
เซนติเมตร น้ำหนัก 0.7–2
กิโลกรัม มีพฤติกรรมหากินตามลำพัง สามารถปรับตัวให้อยู่ในสภาวะแวดล้อมที่หลากหลายได้ มักอาศัยและหากินในบริเวณป่าที่รกชัฏ ในฤดูผสมพันธุ์หรือมีลูกอ่อนอาจจะอาศัยเป็นคู่ ออกหากินทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน โดยมีทางเดินหาอาหารของตัวเอง ซึ่งเรียกว่า "ด่าน" ซึ่งด่านเป็นเพียงทางเดินเล็ก ๆ ปกคลุมด้วยไม้พื้นล่างที่รกทึบ มีนิสัยขี้อายและตื่นตกใจง่าย เมื่อพบศัตรูจะกระโดดหนีไปด้วยความรวดเร็ว มีฤดูผสมพันธุ์ระหว่างเดือน
มิถุนายนถึง
กรกฎาคม ก่อนผสมพันธุ์ตัวเมียจะใช้ขาหลังเคาะที่พื้นราว 8 ที ในเวลา 3
วินาที เมื่อตัวผู้ได้ยินเสียงจะเข้ามาหา ใช้เวลาในการตั้งท้องประมาณ 140 วัน ปกติออกลูกครั้งละ 1 ตัว ในช่วงปลายฤดูฝนที่มีอาหารอุดมสมบูรณ์พบกระจายพันธุ์บนเกาะชวา และเป็นไปได้ว่าอาจมีที่เกาะบาหลีด้วย
[1]หมายเหตุ: เดิมทีกระจงชวาเคยถูกรวมเป็นชนิดเดียวกับ
กระจงเล็ก (T. kanchil) ที่พบได้ในประเทศไทย, แหลมมลายู, เกาะบอร์เนียว และสุมาตรา แต่ปัจจุบันได้ถูกแยกออกจากกัน
[2][3]