ประวัติกระทรวง ของ กระทรวงมหาดไทย_(ประเทศไทย)

ราชการมหาดไทยก่อนปฏิรูป

ราชการมหาดไทย เริ่มปรากฏครั้งแรกตั้งแต่สมัย กรุงสุโขทัย เป็นราชธานี โดยเป็นในรูปแบบ จตุสดมภ์ โดยให้กรมเมือง มีหน้าที่ในการปกครองท้องที่ รักษาสันติสุข บังคับบัญชาบรรดาพลเรือน ตราบจนถึงรัชสมัยของ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ราวในปี พ.ศ. 2006 ได้กำหนดให้มีกรมมหาดไทย ดูแลบริหารราชการฝ่ายพลเรือนสืบทอดมาจึนถึงยุคกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น[6]

ก่อตั้งกระทรวงมหาดไทย

จนมาถึง รัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระบรมราชโองการตั้งกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435 และได้ทรงมอบหมายให้ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เป็นองค์ปฐมเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย[7] งานของกระทรวงมหาดไทยในระยะเริ่มต้น จัดแบ่งเป็น 3 กรม คือ กรมมหาดไทยกลาง มีหน้าที่ทั่วไป กรมมหาดไทยฝ่ายเหนือ มีหน้าที่ปราบปรามโจรผู้ร้าย และงานด้านอัยการ กรมพลัมภัง มีหน้าที่เกี่ยวกับการปกครองท้องที่

ต่อมาในปีเดียวกันนี้เอง สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงจัดระบบการบริหารราชการในส่วนภูมิภาคขึ้นใหม่ เรียกว่า เทศาภิบาล โดยแบ่งการปกครองเป็น มณฑล, เมือง และ อำเภอ ต่อมาได้มีพระราชบัญญัติว่าด้วยระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2476 แบ่งโครงสร้างการบริหารราชการแผ่นดินเป็นส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทยจึงมีโครงสร้างตามพระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2476[8]โดยมี ผู้ว่าราชการจังหวัด (ข้าหลวง) และนายอำเภอเป็นข้าราชการสังกัดกระทรวงมหาดไทย ทั้งนี้ในส่วนท้องถิ่นซึ่งได้กำหนดให้มีการปกครองตนเองในรูปต่างๆ นั้น ก็อยู่ในความดูแลของกระทรวงมหาดไทยด้วย โดยมี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นผู้บริหารกระทรวง โดยมีปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นหัวหน้าข้าราชการของกระทรวง

อำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยนับตั้งแต่ก่อตั้ง

อำนาจหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทยนับตั้งแต่เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ. 2435 มีดังนี้:[9]

  • พ.ศ. 2435 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลัก ดังนี้:
    • การปกครองหัวเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, รักษาความสะอาด)
    • งานอัยการ
    • งานพยาบาลและสาธารณสุข
    • งานป่าไม้
    • งานสำรวจเหมืองแร่
    • การเก็บภาษีอากร
  • พ.ศ. 2458 โอนย้าย: งานเก็บภาษีอากร (อยู่ในความรับผิดชอบของ กระทรวงการคลัง)
  • ไม่ทราบปี โอนย้าย: งานสำรวจเหมืองแร่ (อยู่ในความรับผิดชอบของ กระทรวงการคลัง)
  • พ.ศ. 2476 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. จัดตั้งกระทรวงและกรม พ.ศ. 2476 ดังนี้:
    • การปกครองหัวเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, รักษาความสะอาด)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานพยาบาลและสาธารณสุข
  • พ.ศ. 2476 รับหน้าที่: งานราชทัณฑ์ (จาก กระทรวงยุติธรรม)
  • พ.ศ. 2484 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2484 ดังนี้:
    • การปกครองหัวเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, รักษาความสะอาด)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานพยาบาล สาธารณสุข และประชาสงเคราะห์
    • งานที่ดิน
  • พ.ศ. 2485 โอนย้าย: งานประชาสงเคราะห์และสาธารณสุข (ตั้งเป็น กระทรวงสาธารณสุข)
  • พ.ศ. 2487 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2487 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจและสาธารณูปการ)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานที่ดิน
    • การป้องกันภัยทางอากาศ
  • พ.ศ. 2487 รับหน้าที่: งานประชาสงเคราะห์ (จาก กระทรวงสาธารณสุข)
  • พ.ศ. 2487 โอนย้าย: งานโยธาเทศบาล (อยู่ในความรับผิดชอบของ สำนักนายกรัฐมนตรี)
  • พ.ศ. 2487 รับหน้าที่: งานป้องกันภัยทางอากาศ
  • พ.ศ. 2496 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2496 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานที่ดิน
  • พ.ศ. 2506 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2506 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานที่ดินและผังเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานพัฒนาชุมชน
  • พ.ศ. 2508 รับหน้าที่: งานพัฒนาแรงงาน
  • พ.ศ. 2516 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2516 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานโยธาธิการและผังเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย)
    • งานอัยการและราชทัณฑ์
    • งานประชาสงเคราะห์
    • งานพัฒนาชนบท
    • งานแรงงาน
  • พ.ศ. 2534 โอนย้าย: งานอัยการ (ตั้งเป็น สำนักงานอัยการสูงสุด)
  • พ.ศ. 2534 รับหน้าที่: งานประกันสังคม
  • พ.ศ. 2534 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2534 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • การส่งเสริมและพัฒนาการเมือง
    • งานรักษาความสงบเรียบร้อย (งานตำรวจ, ป้องกันสาธารณภัย, ราชทัณฑ์ และ ประชาสงเคราะห์)
    • งานโยธาธิการและผังเมือง
    • งานพัฒนาชนบท
    • งานแรงงานและประกันสังคม
  • พ.ศ. 2536 โอนย้าย: งานแรงงาน ประกันสังคม และ ประชาสงเคราะห์ (ตั้งเป็น กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม)
  • พ.ศ. 2541 โอนย้าย: งานตำรวจ (ตั้งเป็น สำนักงานตำรวจแห่งชาติ)
  • พ.ศ. 2545 กระทรวงมีอำนาจหน้าที่หลักตาม พ.ร.บ. ปรับปรุงกระทรวงและกรม พ.ศ. 2545 ดังนี้:
    • การปกครองส่วนท้องถิ่น
    • งานทะเบียนราษฏร์
    • การส่งเสริมและพัฒนาการเมือง
    • งานป้องกันสาธารณภัยและโยธาธิการ
  • พ.ศ. 2545 โอนย้าย: งานราชทัณฑ์ (อยู่ในความรับผิดชอบของ กระทรวงยุติธรรม)

ใกล้เคียง

กระทรวงในประเทศไทย กระทรวงมหาดไทย (ประเทศไทย) กระทรวงสาธารณสุข (ประเทศไทย) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (ประเทศไทย) กระทรวงศึกษาธิการ (ประเทศไทย) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กระทรวงกลาโหม (ประเทศไทย) กระทรวงการคลัง (ประเทศไทย) กระทรวงพาณิชย์ (ประเทศไทย) กระทรวงการต่างประเทศ (ประเทศไทย)

แหล่งที่มา

WikiPedia: กระทรวงมหาดไทย_(ประเทศไทย) http://maps.google.com/maps?ll=13.750385,100.49749... http://www.multimap.com/map/browse.cgi?lat=13.7503... http://www.terraserver.com/imagery/image_gx.asp?cp... http://www.globalguide.org?lat=13.750385&long=100.... http://www.wikimapia.org/maps?ll=13.750385,100.497... //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=%... http://www.moi.go.th/ http://www.moi.go.th http://www.moi.go.th/portal/page?_pageid=814,10608... http://www.moi.go.th/portal/page?_pageid=814,10666...