กลยุทธ์ผลาญภพ (Scorched earth) เป็นกลยุทธ์ทางทหารเพื่อทำลายทุกสิ่งที่อาจเป็นประโยชน์แก่ข้าศึกระหว่างที่ข้าศึกกำลังรุกหรือถอยทัพจากบริเวณใดบริเวณหนึ่งโดยเฉพาะ[1] ความหมายแต่เดิมแล้วหมายถึงการเผาพืชพันธุ์ทางการเกษตรเพื่อตัดแหล่งผลิตอาหารซึ่งคล้ายกับวิธี "Chevauchée"[2] ที่ใช้กันในสมัยกลาง แต่ในสมัยปัจจุบันไม่จำกัดแต่เพียงการทำลายแหล่งผลิตอาหารเท่านั้น แต่รวมทั้งการทำลายที่หลบภัย การคมนาคม การสื่อสารและแหล่งอุตสาหกรรมด้วย วิธีนี้อาจจะทำโดยกองทัพที่อยู่ในดินแดนของข้าศึกหรือจากดินแดนของตนเองกลยุทธ์ผลาญภพมักถูกสับสนกับ “ถางแล้วเผา” (slash and burn) ซึ่งไม่ใช่กลยุทธ์ทางทหารแต่เป็นกลวิธีเกษตรกรรม เป็นคำที่มีความหมายคาบเกี่ยว แต่ไม่ใช่วิธีเดียวกันกับการทำลายทรัพยากรของข้าศึก ซึ่งเป็นการทำลายอย่างเจาะจงด้วยเหตุผลทางยุทธศาสตร์การเมืองที่ไม่ใช่การทำลายด้วยเหตุผลทางยุทธศาสตร์และปฏิบัติการทางทหาร