ในอดีตสมัยฝรั่งเศสปกครองในคริสต์ศตวรรษที่ 20 ได้มีการสร้างทางรถไฟในบริเวณดอนเด็ดและดอนคอน ซึ่งเป็นเกาะกลางแม่น้ำโขงทางตอนใต้ของลาว[1] ยาว 7 กิโลเมตร โดยเป็นรางขนาด 600 มิลลิเมตร เพื่อใช้เป็นเส้นทางขนส่งสินค้าผ่านเขตน้ำตกและเกาะแก่ง ปัจจุบันยังเหลือร่องรอยทางรถไฟ ซากสะพาน และหัวรถจักร[2][3]

หลังจากยุคนั้นประเทศลาวก็ไม่มีระบบรถไฟ จนในปี พ.ศ. 2550 จึงได้มีการก่อสร้างรางต่อจากเครือข่ายรถไฟไทยออกไป 3.5 กิโลเมตร ข้ามสะพานมิตรภาพ ไทย-ลาว แห่งที่ 1 เข้าสู่ประเทศลาว และได้มีการสำรวจเพื่อสร้างต่อไปอีก 12 กิโลเมตรไปยังเวียงจันทน์ [4]

นอกจากนั้นประเทศลาวก็ยังไม่มีการคมนาคมติดต่อกับประเทศเพื่อนบ้านใดทางรถไฟ ถึงแม้ว่าจะมีข้อเสนอในการสร้างติดต่อกับจังหวัดฮาทินห์ในประเทศเวียดนาม มาก่อนก็ตาม ประเทศเพื่อนบ้านต่าง ๆ ใช้รางขนาด 1000 มิลลิเมตร รวมทั้งรางที่ไปถึงยูนนานในประเทศจีน