การถ่ายปัสสาวะ (อังกฤษ: urination)[เชิงอรรถ 1] เป็นการขับปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะผ่านท่อปัสสาวะสู่ปากช่องท่อปัสสาวะนอกร่างกาย ในมนุษย์ซึ่งมีสุขภาพดี (และสัตว์อื่นอีกหลายชนิด) กระบวนการการถ่ายปัสสาวะอยู่ใต้การควบคุมอำนาจใจ ในทารก ผู้สูงอายุบางคน และผู้ที่ได้รับบาดเจ็บทางประสาท การถ่ายปัสสาวะอาจเกิดเป็นรีเฟล็กซ์ มนุษย์ผู้ใหญ่ปกติถ่ายปัสสาวะมากได้เจ็ดครั้งต่อวัน[1]ในสัตว์บางอย่าง นอกเหนือจากการถ่ายปัสสาวะเพื่อขับของเสียแล้ว ยังสามารถทำเครื่องหมายบอกอาณาเขตหรือแสดงการยอมจำนนด้วย ในทางสรีรวิทยา การถ่ายปัสสาวะอาศัยการประสานงานระหว่างระบบประสาทส่วนกลาง ระบบประสาทอิสระและระบบประสาทกาย ศูนย์สมองซึ่งกำกับการถ่ายปัสสาวะมีศูนย์ถ่ายปัสสาวะพอนส์ เนื้อเทาข้างท่อน้ำสมอง (periaqueductal gray) และเปลือกสมอง ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีรก (Placentalia) เพศผู้หรือชาย ปัสสาวะถูกขับออกทางองคชาต[2] ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีรกเพศเมียหรือหญิง ปัสสาวะจะถูกขับผ่านโยนีหรือองคชาตเทียม (pseudo-penis)[3]:38,364