การผสมพันธุ์เป็นฤดู หรือ การผสมพันธุ์ตามฤดูกาล (อังกฤษ: seasonal breeding) คือพฤติกรรมของสัตว์หลายชนิดที่มีการเป็นสัดในช่วงฤดูกาลที่แน่นอน พ่อพันธุ์แม่พันธุ์มีความสามารถในการผสมติดสำเร็จในบางช่วงเวลาของปี ซึ่งอาจถูกกำหนดโดยปัจจัยต่าง ๆ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการอยู่รอดของสายพันธุ์เช่น อุณหภูมิโดยรอบ ความยาวของช่วงวันที่ต่างกัน ความพร้อมบริบูรณ์ของอาหารและน้ำ และตามการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการล่าของสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น ๆ [1] ความสนใจและพฤติกรรมทางเพศที่เกี่ยวข้องจะแสดงออกและยอมรับในช่วงเวลานี้เท่านั้น แม่พันธุ์ตามฤดูกาลจะมีรอบการเป็นสัดอย่างน้อยหนึ่งรอบเมื่ออยู่ในช่วง "ฤดูผสมพันธุ์" หรือมีความสมบูรณ์และพร้อมผสมพันธุ์ ในช่วงเวลาอื่น ๆ ของปีพ่อพันธุ์แม่พันธุ์จะแสดงความสนใจและพฤติกรรมทางเพศที่น้อยหรือไม่มีเลย ความแตกต่างจากรอบการสืบพันธุ์ (รอบประจำเดือน หรือวงรอบการเป็นสัด[2]) คือ การผสมพันธุ์เป็นฤดูอธิบายทั้งในตัวผู้และตัวเมีย พ่อพันธุ์อาจแสดงการเปลี่ยนแปลงของระดับเทสโทสเตอโรน น้ำหนักอัณฑะ และความสมบูรณ์ตามช่วงเวลาของปี[3] และโดยทั่วไปใช้อธิบายสัตว์ตามธรรมชาติและสัตว์เลี้ยงบางชนิดเช่น ม้า แพะ แกะ สุนัขป่า[4]พ่อพันธุ์แม่พันธุ์ตามฤดูกาล (seasonal breeder) มีความแตกต่างจากพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ตามโอกาส (การผสมพันธุ์ตามโอกาส −opportunistic breeder) ซึ่งผสมพันธุ์โดยไม่กำหนดช่วงเวลา แต่เมื่อมีโอกาสที่สภาพแวดล้อมของทั้งคู่เอื้ออำนวย และสามารถผสมพันธุ์อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี เช่น โค กระบือ สุกร[4]