การเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์ (Validated learning) เป็นวิธีการเรียนเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ของบริษัทสตาร์ทอัพ มีการใช้การเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์ ใน
วิธีการพัฒนาซอฟต์แวร์แบบสกรัม (
scrum) คำนี้มีการใช้ครั้งแรกโดย อีริก รีส์ (
Eric Ries) ในปี ค.ศ.2011
[1] การเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์ คือ การมีไอเดียเริ่มต้น แล้วทดลองไอเดียนั้นกับกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย และพิสูจน์ (
validate) ประสิทธิภาพของไอเดียนั้น โดยจะมีการทดสอบไอเดียและทำการพิสูจน์ไอเดียแต่ละอย่าง การทดสอบไอเดียแต่ละอัน เรียกว่า หนึ่งการทำซ้ำ (
iteration) ในการพิสูจน์ไอเดียกับลูกค้านั้น นับเป็นกระบวนการใหญ่ที่มีการทำซ้ำ (iteration) จำนวนมาก เพื่อเรียนรู้ข้อเท็จจริงบางอย่างเพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการทำธุรกิจให้สำเร็จ
[2] คำนี้มีต้นกำเนิดจากแนวคิดการทำธุรกิจแบบ
ลีนสตาร์ทอัพ (
lean startup) แต่การเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์นั้น เป็นเทคนิคที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้อย่างกว้างขวางการเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์ เป็นที่นิยมในการพัฒนา
เว็บไซต์ ซึ่งซอฟต์แวร์สำหรับกาารวิเคราะห์ (
analytics)สามารถติดตามพฤติกรรมของผู้เยี่ยมชมเว็บไซต์และให้สถิติที่ถูกต้อง รวมไปถึงข้อมูลเชิงลึกว่าฟีเจอร์แต่ละอันของเว็บไซต์ให้ผลตอบรับอย่างไรในความเป็นจริง อย่างไรก็ตามการเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์สามารถนำไปใช้ธุรกิจใดก็ได้ เพียงแต่กิจการจะต้องมี
ตัวชี้วัดสมรรถนะหลัก (
metrics) ที่มีพื้นฐานเป็นการสร้างสรรสิ่งใหม่ (ฟีเจอร์ใหม่) ในธุรกิจขั้นตอนการเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์:การเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์มีการใช้ในงานเขียนเกี่ยวกับธุรกิจสตาร์ทอัพหลายชิ้น ดังนี้:ในการตั้งเป้าหมายที่เจาะจงนั้น สามารถใช้กระบวนการหาเป้าหมายแบบสมาร์ต (
SMART target finding) ในการเรียนรู้ด้วยการพิสูจน์กระบวนการแรกได้