รูปแบบต่างๆ ของขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการ

ขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการมีความหลากหลายในการประยุกต์ใช้งานในปัญหาต่างๆ และการสร้างขั้นตอนวิธีขั้นมา โดยสามารถแยกออกได้ดังนี้

• ขั้นตอนวิธีเชิงพันธุกรรม (Genetic algorithm) - เป็นขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการที่ถูกใช้อย่างแพร่หลายที่สุด เป็นขั้นตอนวิธีในการหาผลเฉลยจากสายของตัวเลข (strings of numbers) โดยการใช้ตัวดำเนินการเช่นการผสมพันธุ์ และ การกลายพันธุ์ ขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการนี้มักใช้ในปัญหาการหาค่าที่เหมาะสมที่สุด
• การโปรแกรมเชิงพันธุกรรม (Genetic programming) - เป็นการหาผลเฉลยที่เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีความเหมาะสมที่สุดในการแก้ไขปัญหาทางคอมพิวเตอร์
• การโปรแกรมเชิงวิวัฒนาการ (Evolutionary programming) - เช่นเดียวกันกับการโปรแกรมเชิงพันธุกรรม แต่โครงสร้างของโปรแกรมจะไม่เปลี่ยนแปลง และตัวแปรที่เป็นตัวเลขมีสิทธิ์ที่จะวิวัฒน์ได้
• กลยุทธ์เชิงวิวัฒนาการ (Evolution strategy) - ทำงานร่วมกับเวกเตอร์ของจำนวนจริงโดยเป็นตัวแทนของผลเฉลย โดยใช้การกลายพันธุ์แบบปรับตัวเอง (self-adaptive mutation)
• ข่ายประสาทวิวัฒน์ (Neuroevolution) - มีลักษณะคล้ายกับการโปรแกรมเชิงพันธุกรรม แต่จีโนมเป็นตัวแทนของโครงข่ายประสาทเทียม (artificial neural network) โดยอธิบายถึงโครงสร้างและการเชื่อต่อ
• ความฉลาดแบบกลุ่ม (Swarm Intelligence) - มีการใช้การกลายพันธุ์ในการแปลงผลเฉลย และชักนำไปยังคำตอบที่ดีที่สุดภายใต้สภาพแวดล้อมเงื่อนไขที่ต่างๆ กัน เช่น ขั้นตอนวิธีหาค่าเหมาะสมที่สุดด้วยระบบอาณาจักรมด (Ant colony optimization) ขั้นตอนวิธีหาค่าเหมาะสมที่สุดด้วยระบบที่มีประจุ (Charged system search) เป็นต้น
• วิธีการลอกแบบ (Memetic Algorithm) - เป็นอีกแนวคิดหนึ่งในการวิวัฒนาการ แต่จะใช้การส่งผ่านหรือการเลียนแบบองค์ประกอบแทนวิธีการทางพันธุกรรม