ขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการเป็นศาสตร์ที่น่าพิศวง มีหลักการในการหาคำตอบที่น่าหลงใหล และมีพลังในการแก้ไขปัญหาอย่างโดดเด่น เมื่อไรก็ตามที่ผู้ใช้เผชิญกับปัญหาที่ยากแก่การค้นหาคำตอบที่ถูกต้องโดยขั้นตอนวิธีแบบดั้งเดิม หรือที่มีอยู่ จะจำเป็นที่จะต้องลองใช้ขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการในการแก้ไขปัญหานั้นๆ

ขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการยังเป็นศาสตร์ในเชิงค้นคว้าวิจัยอีกด้วย แต่หนึ่งในจุดอ่อนของสาขานี้คือการที่ไม่มีหลักฐานหรือข้อสรุปที่แน่ชัดของทฤษฎี แต่อย่างไรก็ตามก็ยังคงมีความก้าวหน้าในด้านนี้อยู่มาก และความรู้ในเชิงลึกก็ยังเปิดกว้างสำหรับขั้นตอนวิธีเชิงวิวัฒนาการในอุดมคติอยู่