ข้อริเริ่มเข็มขัดและเส้นทาง (อังกฤษ: Belt and Road Initiative) หรือเดิมเรียก หนึ่งเข็มขัด หนึ่งเส้นทาง (อังกฤษ: One Belt One Road; จีน: 一带一路) เป็นยุทธศาสตร์การพัฒนาทั่วโลกที่รัฐบาลจีนเริ่มใช้ในปี 2556 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการพัฒนาและการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานในประเทศและองค์การระหว่างประเทศเกือบ 70 แห่ง[1][2] ถือเป็นศูนย์กลางของนโยบายต่างประเทศของสี จิ้นผิง เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน[3]"เข็มขัด" หมายถึง เส้นทางทางบกสำหรับการขนส่งทางถนนและราง เรียก "เข็มขัดเศรษฐกิจเส้นทางสายไหม" ส่วน "ถนน" หมายความถึง เส้นทางทะเล หรือเส้นทางสายไหมทางทะเลคริสต์ศตวรรษที่ 21 มีการบรรจุในรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี 2560[3]รัฐบาลจีนเรียกข้อริเริ่มนี้ว่าเป็น "การประมูลราคาเพื่อเสริมการเชื่อมถึงกันในภูมิภาคและรับอนาคตที่สว่างไสว"[4] ผู้สังเกตการณ์บางคนมองว่าเป็นแผนการครองโลกของจีนสำหรับเครือข่ายการค้าทั่วโลกที่มีจีนเป็นศูนย์กลาง โครงการนี้มีวันที่แล้วเสร็จที่กำหนดไว้ในปี 2592[5] ซึ่งประจวบกับการครบรอบ 100 ปีการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน