คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นคณะวิศวกรรมศาสตร์แห่งแรกที่จัดตั้งขึ้นในส่วนภูมิภาค โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตวิศวกรที่มีทักษะและมีความรู้ที่จำเป็นต่อการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นภูมิภาคที่มีเนื้อที่และประชากรประมาณหนึ่งในสามของประเทศ แต่เป็นที่น่าเสียดายว่าเป็นภูมิภาคที่มีการพัฒนาน้อยที่สุด คำบรรยายที่ดีที่สุดเกี่ยวกับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีปรากฏในคำกล่าวของอดีตนายกรัฐมนตรี จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในแผนพัฒนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พ.ศ. 2504 - 2509 ดังนี้[2]

"...ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย เป็นส่วนหนึ่งที่มีความสำคัญยิ่งทั้งในทางเศรษฐกิจและการเมือง ซึ่งจะต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษ..."

"...ภูมิภาคนี้มีปัญหาที่สำคัญยิ่งสองประการคือการคมนาคมที่ไม่เพียงพอ และการขาดแคลนน้ำ โดยทั่วไปน้ำจะท่วมในฤดูฝนและไม่มีน้ำในฤดูร้อน สิ่งเหล่านี้คือสาเหตุของความล้มเหลวของการผลิตข้าว และพืชผลทางการเกษตรอื่นๆ..."

เมื่อวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2505 คณะกรรมการพัฒนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งมีจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน ได้มีมติให้จัดตั้งสถาบันการศึกษาชั้นสูงด้านวิศวกรรมศาสตร์และเกษตรศาสตร์ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือขึ้นที่จังหวัดขอนแก่น และให้ชื่อสถาบันแห่งนี้ว่า "Khon Kaen Institute of Technology" ใช้อักษรย่อว่า "K.I.T." ต่อมา เพื่อให้สอดคล้องกับการขอความช่วยเหลือเงินทุนพิเศษสหประชาชาติ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ จึงมอบให้สภาการศึกษาแห่งชาติเป็นเจ้าของโครงการและให้ชื่อสถาบันนี้ว่า "มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ" โดยใช้ช่วงวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 Mr.D.J.Rohner จาก Swiss Federal Institute of Technology ผู้แทนของ UNESCO ได้สำรวจและเขียนรายงานถึงความจำเป็นทางวิชาการด้านวิศวกรรมศาสตร์ อันเกี่ยวข้องกับโครงการพัฒนาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และต่อมาในวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2506 รัฐบาลแคนาดาได้ส่ง ศาสตราจารย์ R.M.Dillan จาก University of Westem Ontario ร่วมสำรวจเพื่อจัดตั้งคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น[3]

คณะวิศวกรรมศาสตร์ได้เริ่มรับนักศึกษารุ่นแรกเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2507 มีนักศึกษาทั้งสิ้น 58 คน ซึ่งการเรียนการสอนในสองปีแรกนั้น ใช้สถานที่ของคณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ (ในปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยมหิดล) อาจารย์ผู้สอนส่วนใหญ่เป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และอาจารย์จากคณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์[4]

ในปี พ.ศ. 2508 คณะรัฐมนตรี ได้อนุมัติตั้งคณะกรรมการการจัดตั้งมหาวิทยาลัย โดยมี ฯพณฯ รัฐมนตรี พจน์ สารสิน เป็นประธานกรรมการ และคณะรัฐมนตรีมีมติให้มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีชื่อใหม่ว่า มหาวิทยาลัยขอนแก่น ตามชื่อเมืองที่ตั้ง