คาบูล (Kabul;
ปาทาน: کابل
ภาษาดารี: کابل, Kābol) เป็น
เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดของ
ประเทศอัฟกานิสถาน ตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกของประเทศ คาบูลยังเป็น
เทศบาลหนึ่งใน
จังหวัดคาบูล คาบูลประกอบด้วย
22 อำเภอ การประมาณในปี 2020 ระบุประชากรของคาบูลอยู่ที่ราว 4.222 ล้าน
[3] ประกอบด้วย
กลุ่มชาติพันธุ์หลัก ๆ ของอัฟกานิสถานทั้งหมด
[4] คาบูลเป็นเมืองเดียวในประเทศอัฟกานิสถานที่มีประชากรมากกว่า 1 ล้านคน
[5] และเป็นศูนย์กลางทางการเมือง วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ
[6] คาบูลเป็นหนึ่งในเมืองที่มีการ
กลายเป็นเมืองเร็วที่สุดในโลก และในปี 2012 คาบูลมีฐานะเป็นเมืองใหญ่ที่สุดของโลกอันดับที่ 75
[7]คาบูลตั้งอยู่บนท่องเขาแคบ ๆ ระหว่าง
เทือกเขาฮินดูกูช คาบูลตั้งอยู่บนความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,790 เมตร (5,873 ฟุต) นับเป็นหนึ่งใน
เมืองหลวงที่ตั้งอยู่สูงที่สุดในโลก กล่าวกันว่าคาบูลมีอายุเก่าแก่มากกว่า 3,500 ปี มีปรากฏชื่อของคาบูลย้อนกลับไปอย่างน้อยในสมัยของ
จักรวรรดิอาเคียเมนิด คาบูลเป็นทางตัดระหว่างเมืองใหญ่ ๆ ในทวีปเอเชีย ที่ตั้งของคาบูลอยู่ตรงประมาณกึ่งกลางระหว่าง
อิสตันบูลใน
ตุรกีกับประมาณ
กรุงเทพมหานครใน
ไทยหรือ
ฮานอยใน
เวียดนาม จึงเป็นสถานที่ทางยุทธศาสตร์ในการขนส่งเดินทางระหว่าง
เอเชียใต้กับ
เอเชียกลาง และถือเป็นสถานที่สำคัญใน
เส้นทางสายไหมโบราณ
[8] ในเวลาถัดมาคาบูลตกอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรต่าง ๆ ทั้ง
เซลีวคิด,
เมารยะ,
กูชัน,
กาบูลชาฮี,
ซัฟฟาริด,
ซามานิด,
ฆัซนาวิด,
ฆูริด,
ควาราซ,
การ์ลูฆิด,
ขาลจี,
ตีมูริด,
โมกุล และ
โฮตัก และท้ายที่สุดเป็นส่วนหนึ่งของ
จักรวรรดิดูร์รานี (รู้จักในชื่อ "จักรวรรดิอัฟกัน") ในปี 1747
[9] คาบูลกลายเป็นเมืองหลวงของอัฟกานิสถานในปี 1776 ภายใต้รัชสมัยของ
ตีมูร์ ชาห์ ดูร์รานี พระบุตรของ
อาห์เมด ชาห์ ดูร์รานีในช่วงต้นศตวรรษที่ 19
บริติชราชได้เข้าปกครองเมือง แต่ภายหลัง
การตัดตั้งความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการระหว่างอัฟกันและบริเตน บริเตนก็ได้ถอดกองกำลังทั้งหมดออกจากเมือง คาบูลเปลี่ยนมาอยู่ใต้การปกครองของ
สหภาพโซเวียตในปี 1979 จนถึงปี 1988 ที่ซึ่งมีการลงนามใน
ข้อตกลงเจนีวา ต่อมาในปี 1992-1996 ได้เกิด
สงครามกลางเมืองอัฟกันขึ้น ส่งผลให้เมืองถูกทำลายอย่างหนัก และมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก
[10] นับตั้งแต่ปลายปี 2001 คาบูลค่อย ๆ ถูกสร้างขึ้นใหม่อยู่ตลอด
[11]คาบูลเป็นที่รู้จักจากสวน,
บะซาร์ และ
วังต่าง ๆ ที่สวยงามอยู่ทั่วเมือง
[12][13][14] ตัวอย่างสถานที่สำคัญเช่น
หมู่สวนบาบูร์ ปละ
วังดารุลอะมาน ในอดีตคาบูลยังเคยเป็นเสมือนเมกกะ (ศูนย์รวม) ของบรรดาชาว
ฮิปปี้หนุ่มสาวจากตะวันตก
[15][16] ถึงแม้คาบูลจะตกอยู่ภายใต้การโจมตีและก่อการร้ายหลายครั้งโดย
ตาลีบันเป็นหลักอยู่ตลอด ๆ แต่คาบูลก็ยังคงมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลาและขึ้นเป็นเมืองที่มีการเติบโตเร็วที่สุดอันดับห้าของโลกในปี 2012
[17][18]