คำประกาศก่อตั้งสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต (รัสเซีย: Декларация об образовании Союза Советских Социалистических Республик)[1] เป็นเอกสารทางประวัติศาสตร์ที่เมื่อรวมกับสนธิสัญญาการก่อตั้งสหภาพโซเวียต ได้สร้างพื้นฐานทางรัฐธรรมนูญสำหรับการสร้างสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตในฐานะรัฐหลายชาติ[2]คำประกาศระบุถึงเหตุผลที่จำเป็นต้องจัดตั้งสหภาพระหว่างสาธารณรัฐโซเวียตที่มีอยู่ทั้งหมดให้เป็นรัฐสังคมนิยมที่เป็นเอกภาพ และแสดงความเต็มใจที่จะ "ปฏิวัติถาวร" โดยส่งออกการปฏิวัติสังคมนิยมไปยังรัฐอื่น ๆ โดยหลักอยู่ทางตะวันตก ดังที่เห็นได้จากสงครามโปแลนด์–โซเวียตเมื่อไม่นาน คำประกาศยังเน้นย้ำว่าการก่อตั้งสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเป็นสหภาพโดยสมัครใจของประชาชนที่มีสิทธิเท่าเทียมกัน โดยที่สาธารณรัฐโซเวียตแต่ละแห่งยังคงมีสิทธิที่จะแยกตัวออกจากสหภาพอย่างเสรี ซึ่งเป็นบทบัญญัติที่ใช้เป็นพื้นฐานทางกฎหมายในการแยกตัวเป็นเอกราชของสาธารณรัฐหลายแห่ง และการล่มสลายของสหภาพในเวลาต่อมาใน ค.ศ. 1991ร่างคำประกาศได้รับการรับรองเมื่อวันที่ 29 ธันวาคม ค.ศ. 1922 โดยการประชุมคณะผู้แทนผู้มีอำนาจเต็มจากรัสเซียโซเวียต ยูเครนโซเวียต เบียโลรัสเซียโซเวียต และ ทรานส์คอเคซัสโซเวียต ในวันที่ 30 ธันวาคม ค.ศ. 1922 การประชุมรัฐสภาโซเวียตสหภาพทั้งปวงครั้งที่ 1 ได้รับรองคำประกาศก่อตั้งสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตร่วมกับสนธิสัญญาการก่อตั้งสหภาพโซเวียต และถูกรวมไว้เป็นคำปรารภในรัฐธรรมนูญแห่งสหภาพโซเวียตฉบับ ค.ศ. 1924