ในวันที่ 19 กรกฎาคม ค.ศ. 1945 การจุดระเบิดปรมาณูครั้งแรกได้เกิดขึ้นในทะเลทรายตอนเหนือของเมืองแอละมะกอโด รัฐนิวเม็กซิโก หลังจากนั้นในวันที่ 6 สิงหาคม ค.ศ. 1945 สหรัฐอเมริกาได้ทิ้งลิตเติลบอยลงในเมืองฮิโระชิมะและทิ้งแฟตแมนที่นะงะซะกิ 3 วันหลังจากนั้น ผลจากเหตุการณ์ทั้งสอง มีประชาชนผู้บริสุทธิ์ถูกฆ่าไปกว่า 100,000 คน

ในวันที่ 18 สิงหาคม ค.ศ. 1945 Glasgow Forward ได้เผยแพร่ข้อคิดเห็นของเบอร์ทรันด์ รัสเซลล์เป็นครั้งแรกในเรื่องดังกล่าว ซึ่งเขาเริ่มเขียนในวันที่ระเบิดปรมาณูลงนะงะซะกิ ทั้งนี้ข้อคิดเห็นบางส่วนปรากฏในแถลงการณ์ฉบับนี้ด้วย

หลังจากทราบถึงผลของระเบิดปรมาณูในฮิโระชิมะและตระหนักถึงการแข่งขันกันสะสมอาวุธนิวเคลียร์ที่กำลังจะเกิดขึ้น โจเซฟ รอทแบลทได้ตัดสินใจลาออกจากโครงการแมนแฮตตันด้วยเหตุผลทางศีลธรรม และให้ความเห็นว่าเขาเริ่มเป็นห่วงอนาคตทั้งมวลของมนุษยชาติ

รัสเซลล์และรอทแบลทได้ร่วมกับอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ และนักวิทยาศาสตร์คนอื่น ๆ ในการร่างแถลงการณ์ที่ภายหลังเรียกว่าแถลงการณ์รัสเซลล์–ไอน์สไตน์