จามเทวีวงศ์ เป็นคัมภีร์ทางพุทธศาสนา เอกสารประวัติศาสตร์ประเภทพงศาวดาร ภาษาบาลี เป็นเรื่องเล่าเชิงประวัติศาสตร์ผสมกับเรื่องเล่าเชิงพุทธศาสนา แต่งขึ้นโดยพระโพธิรังสีมหาเถระ สันนิษฐานว่ารจนาราว พ.ศ. 1950 ถึง 2060 มีเรื่องเล่าช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 12 ถึงพุทธศตวรรษที่ 19 ตั้งแต่การก่อตั้งแคว้นหริภุญชัย เรื่องราวการกำเนิดเมืองลำพูน ลำปาง และเขลางค์นคร และความเป็นไปบางส่วนของแคว้นสำคัญในภาคกลาง มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับพระนางจามเทวีโดยระบุวันเวลาตามบริบทในอดีตทำนองจดหมายเหตุ เช่น พระนางเสด็จจากละโว้มายังเมืองหริภุญไชยเมื่อใด ระหว่างทางได้แวะที่ใดบ้าง ครองราชย์ยาวนานเท่าใด เสด็จสวรรคตเมื่อใด ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีเรื่องเกี่ยวกับสถานที่ และมีหลักฐานทางโบราณคดีประกอบชัดเจน เช่น ระบุว่า วัดพระธาตุดอยคำ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระนางจามเทวี (พ.ศ. 1230) โดยโอรสทั้งสอง ได้แก่ มหัตยศ และอนันตยศกรรมการหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนคร ให้พระยาปริยัติธรรมธาดา (แพ ตาละลักษณ์) เปรียญ ร่วมกับ พระญาณวิจิตร (สิทธิ โลจนานนท์) เปรียญ ช่วยกันแปลเป็นภาษาไทยในรัชสมัยรัชกาลที่ 6 พิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกปี พ.ศ. 2463[1]จามเทวีวงศ์เป็นหนึ่งในคัมภีร์ที่ถูกใช้อ้างอิงในเอกสารตำนานพงศาวดารบ่อยครั้งที่สุด ได้รับการแปลเป็นหลายภาษา ทั้งตะวันตกและตะวันออก[2]นอกจากนั้นในฉบับภาษาอังกฤษใช้ชื่อว่า The Legend of Queen Cama[3] และ The Chamadevivongs[4]