จูกัดกิ๋น (
อังกฤษ: Zhuge Jin;
จีนตัวย่อ: 诸葛瑾;
จีนตัวเต็ม: 諸葛瑾;
พินอิน: Zhūgé Jǐn) เป็นตัวละครใน
วรรณกรรมจีนอิง
ประวัติศาสตร์เรื่อง
สามก๊กที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ใน
ยุคสามก๊ก เป็นพี่ชายแท้ ๆ คนโตของ
ขงเบ้ง รับราชการเป็นขุนนางฝ่ายบุ๋นอยู่กับ
ซุนกวน ในตอนต้นของ
ศึกเซ็กเพ็ก ระหว่างที่
ขงเบ้งมาที่กังตั๋งเพื่อยุยงให้
ซุนกวนและ
จิวยี่ออกรบ เพราะทัพของ
โจโฉยกมาตั้งที่ฝั่งตรงข้ามของแม่น้ำ
แยงซีเกียง โดยมีเจตนาเพื่อจะมายึดครองกังตั๋ง จูกัดกิ๋นได้เกลี่ยกล่อมให้
ขงเบ้งมาสวามิภักดิ์กับ
ซุนกวนด้วยเหตุผลที่ว่าเพื่อพี่น้องจะได้อยู่ร่วมกัน แต่ก็ไม่สำเร็จ กลับเป็นฝ่ายโดนขงเบ้งเกลี้ยกล่อมมาให้มาฝ่ายเล่าปี่เสียเอง และหลังจากที่
เล่าปี่ยึด
เสฉวนได้แล้ว ซุนกวนได้สั่งให้จูกัดกิ๋นไปทวงเกงจิ๋วที่
เล่าปี่เคยสัญญาไว้ว่า "ถ้ายึดเสฉวนเมื่อไหร่จะยกเกงจิ๋วให้ทันที" เล่าปี่ได้ยกเมืองคืนไป 3 เมือง คือเมือง เลงเหลง, ฮุยเอี๋ยงและเตียงสา โดยเล่าปี่ได้ให้หนังสือถึงกวนอูเพื่อให้กวนอูคืนเมืองทั้งสาม แต่เมื่อจูกัดกิ๋นไปถึงเกงจิ๋วกวนอูกับไม่ยอมคืนสามเมืองให้ จึงกลับหาซุนกวน ซุนกวนจึงต่อว่าจูกัดกิ๋นว่า "ท่านวิ่งกลับมาครั้งนี้ก็ด้วยอุบายของขงเบ้งทั้งสิ้น" ในตอนที่ขงเบ้งยกทัพบุกเขากิสานครั้งที่ 5 ได้มีหนังสือไปยังพระเจ้าซุนกวนเพื่อให้ยกทัพ
ง่อก๊กไปตี
วุยก๊กด้วยเป็นการประสานการโจมตีพร้อมกัน ก็เป็นจูกัดกิ๋นและ
ลกซุนเป็นแม่ทัพใหญ่ที่ยกไป ร้อนถึง
พระเจ้าโจยอยต้องยกทัพมาเองจากลกเอี๋ยงเพื่อต้านทัพ เพราะ
สุมาอี้ แม่ทัพใหญ่ก็ติดพันศึกอยู่กับขงเบ้งที่เขากิสาน ท้ายที่สุดทัพของพระเจ้าโจยอยก็ได้รับชัยชนะทำเอาขงเบ้งถึงกับตกใจ จูกัดกิ๋นมีบุตรชายชื่อ
จูกัดเก๊ก ซึ่งภายหลังได้เป็นราชครูและแม่ทัพใหญ่ของ
ง่อก๊กในรัชสมัย
พระเจ้าซุนเหลียง แทนจูกัดกิ๋นผู้เป็นบิดา จูกัดกิ๋นเสียชีวิตในปี
พ.ศ. 784 รวมอายุได้ 67 ปี