ชู่จฺวี (
จีน: 蹴鞠;
พินอิน: Cùjū;
อังกฤษ: Cuju, Tsu' Chu) เป็นการละเล่นหรือกีฬาชนิดหนึ่งของจีนโบราณ ที่มีลักษณะการเล่นคล้ายกับ
ฟุตบอลในยุคปัจจุบันคำว่า "ชู่จฺวี" (蹴鞠) นั้นแปลตรงตัวได้เลยว่า "เตะบอล"
[1] เป็นกีฬาที่แบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ฝ่าย ต่างฝ่ายใช้ขาหรือเท้าเตะลูกบอลทำประตูของอีกฝ่ายให้ได้ โดยห้ามใช้แขนหรือมือ ต่างกับฟุตบอลในปัจจุบันตรงที่ประตูฟุตบอลในปัจจุบันจะเป็นตาข่ายที่ขึงด้วยโครงเหล็ก แต่ประตูชู่จฺวีจะเป็นห่วงไม้ขนาดใหญ่ที่แขวนจากที่สูงไม่มีหลักฐานว่าชู่จฺวีนั้นเริ่มมีขึ้นมาตั้งแต่เมื่อใด แต่ก็มีหลายกระแสต่างบ่งบอกถึงที่มา เช่น มีที่มาจากตั้งแต่ยุค
จักรพรรดิเหลืองหรืออึ่งตี้ (黃帝) เมื่อกว่า 5,000 ปีก่อน โดยเป็นการละเล่นเพื่อผ่อนคลายให้แก่ทหาร หรือเกิดขึ้นเมื่อ 400 ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือราว 2,500 ปีก่อน ใน
ยุคสงครามระหว่างรัฐครั้งใหญ่ แต่ชู่จฺวีนั้นได้รับความนิยมถึงขีดสุดในยุค
ราชวงศ์ฮั่น (206 ปีก่อนคริสตกาล – ค.ศ. 220)ปัจจุบันกีฬาชู่จฺวีนั้นได้รับการรื้อฟื้นขึ้นมาอีกครั้งโดยกลุ่มยุวชนชาวจีน โดยจะแต่งกายด้วยอาภรณ์ย้อนไปในยุคสมัยราชวงศ์ฮั่น จับกลุ่มเล่นชู่จฺวีกันในสวนสาธารณะปักกิ่งในกรุง
ปักกิ่ง โดยมีจุดประสงค์ให้ชาวต่างชาติได้รู้จักกับกีฬาชนิดนี้ ซึ่งในปี ค.ศ. 2004
สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (ฟีฟ่า) ก็ได้ประกาศอย่างเป็นทางการว่า จีนและกรีซ(ของกรีซมีชื่อว่า
อิพิสไรกอส)เป็นชนชาติแรกที่ให้กำเนิดกีฬาฟุตบอล
[2]ชู่จฺวีได้รับการอ้างอิงถึงในวัฒนธรรมร่วมสมัย ในภาพยนตร์สงครามเรื่อง
Red Cliff เมื่อปี ค.ศ. 2008 ที่กำกับโดย
จอห์น วู อันเป็นเรื่องราวของสงครามใน
ยุคสามก๊ก ตรงกับสมัยราชวงศ์ฮั่นซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชู่จฺวีได้รับความนิยมถึงขีดสุดด้วย
[3]