ยึดครองซอกเดียซอกเดียนร็อก (อังกฤษ: Sogdian Rock) หรือ ร็อกออฟแอเรียมาซีส (Rock of Ariamazes) เป็นป้อมปราการที่ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของแบกเตรีย ในซอกเดีย ใกล้กับเมืองซามาร์คันด์ ป้อมแห่งนี้ถูกกองทัพพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชยึดครองในฤดูใบไม้ผลิของปีที่ 327 ก่อนคริสต์ศักราช โดยเป็นส่วนหนึ่งของการทัพกับจักรวรรดิอะคีเมนิด[1][2]ก่อนการล้อม ออกซิอาร์ตีส (Oxyartes) หนึ่งในหัวหน้าชาวแบกเตรียได้ให้ภรรยาและบุตรหลายคนรวมถึงโรซานา (Roxana) ลี้ภัยไปอยู่ภายในซอกเดียนร็อก ซึ่งเชื่อกันว่าไม่มีกองทัพใดตีให้แตกได้[1][2] เมื่อพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชยกทัพมาถึง พระองค์ได้สั่งให้ผู้ป้องกันป้อมยอมจำนน แต่ได้รับการปฏิเสธและส่งมาบอกว่ามีแต่ "มนุษย์ติดปีก" เท่านั้นที่ขึ้นมาถึงป้อมได้[1] พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชจึงรวบรวมอาสาสมัคร 300 นายเพื่อปีนหน้าผาขึ้นไปยังป้อมโดยใช้หมุดปักเต็นท์กับเชือกปอป่าน ทหารอาสาสมัครเริ่มปีนในเวลากลางคืน โดยเสียอาสาสมัครไป 30 นายก่อนจะขึ้นถึงป้อม พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้นำสาสน์ไปถึงผู้ป้องกันเมืองว่า "บัดนี้พระองค์ได้ส่งมนุษย์ติดปีกขึ้นไปแล้ว" ด้วยความตกใจและไม่เชื่อว่าคนธรรมดาจะขึ้นมาถึงป้อมได้ ผู้ป้องกันเมืองจึงยอมจำนนในที่สุด[3][4]หลังการล้อมครั้งนี้ พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้ตกหลุมรักกับโรซานา กองทัพของพระองค์ได้เดินหน้าเข้าสู่พาร์เซทาคีนี (Parsetakene) และแบกตรา (เมืองบัลค์ในปัจจุบัน) โดยที่เมืองแบกตรา พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้อภิเษกสมรสกับโรซานา[5] ก่อนจะข้ามเทือกเขาฮินดูกูชเข้าสู่อินเดีย