ซอโฟคลีส หรือ โซโฟคลีส (อังกฤษ: Sophocles; กรีกโบราณ: Σοφοκλῆς, โซโพแคลส, ภาษากรีกโบราณ: [so.pʰo.klɛ̂ːs]; ราว 497/6 – 406/5 ก่อนค.ศ.)[1] เป็นหนึ่งในสามนักเขียนบทละครและโศกนาฏกรรมชาวกรีกโบราณ (ร่วมกับเอสคิลัส และยูริพิดีส) ที่ยังมีผลงานหลงเหลือมาจนเดี๋ยวนี้ ซอโฟคลีสเริ่มเขียนบทละครหลังจากเอสคิลัสและมีผลงานทั้งหมดมากกว่า 120 เรื่อง[2] แต่มีเพียงแค่ 7 เรื่องที่ตกทอดมาถึงปัจจุบันโดยสมบูรณ์ ได้แก่ อะแจ็กซ์, แอนทิกะนี, เหล่าสตรีชาวทราคิส, พระเจ้าอีดิปัส, อิเล็กตรา, ฟิล็อกเตตีส และ อีดิปัส ณ โคโลนัส[3]ซอโฟคลีสเป็นนาฏศิลปินที่มีชื่อเสียงที่สุดของนครรัฐเอเธนส์นานติดต่อกันเกือบ 50 ปี ท่านเข้าแข่งขันประกวดละครในงานเทศกาลทางศาสนาที่ไอโอนีเซีย และเลไนอา 30 ครั้ง และเป็นผู้ชนะเลิศถึง 24 ครั้ง โดยไม่เคยถูกตัดสินให้ได้อันดับต่ำกว่ารองชนะเลิศ ซอโฟคลีสเอาชนะเอสคีลัส (ชนะเลิศ 13 ครั้ง) ในงานประกวดละครได้หลายครั้ง ในขณะที่ยูริพิดีสเคยได้รับรางวัลชนะเลิศเพียง 4 ครั้ง[4]นวัตกรรมที่ซอโฟคลีสสร้างไว้แก่การละคร คือ การเพิ่มนักแสดงคนที่สามเข้ามาในฉาก และลดบทบาทของคอรัส หรือนักร้องประสานเสียงในฐานะผู้เสนอเค้าโครงเรื่องลง ทำให้ตัวละครมีการพัฒนามากและมีส่วนเกี่ยวข้องกับพล็อตเรื่องมากกว่าในสมัยของเอสคิลัส[5] บทประพันธ์โศกนาฏกรรมที่มีชื่อเสียงที่สุดของซอโฟคลีส เป็นเรื่องเกี่ยวกับอีดิปัส และแอนทิกะนี - ซึ่งมักเรียกรวมกันว่า ละครเรื่องเมืองธีบส์ (Theban plays) แม้ว่าแต่ละเรื่องจะเป็นส่วนหนึ่งของละครจตุรภาค (tetralogy) ต่างเรื่องกัน และตอนอื่น ๆ ของละครชุดพวกนี้สาปสูญไปหมดแล้ว แอนทิกะนีเป็นบทละครที่มาร์ติน ไฮเด็กเกอร์ (Martin Heidegger) นักปรัชญาที่มีชื่อเสียงชาวเยอรมันยกย่องว่าเป็นตัวอย่างของงานกวีนิพนธ์ และนาฏกรรมบทละครที่มีความสมบูรณ์แบบในทางศิลปะที่สุด