ซันไก (
อังกฤษ: Sangai;
ชื่อวิทยาศาสตร์: Rucervus eldii eldii) เป็น
ละองละมั่งชนิดย่อยชนิดหนึ่ง เป็นสัตว์เฉพาะถิ่นที่พบใน
รัฐมณีปุระ ประเทศอินเดีย ที่เดียวเท่านั้น
[2]ซันไก ถูกค้นพบเป็นครั้งแรกโดยนายทหารชาวอังกฤษ คือ ร้อยตรีเพอร์ซี เอลด์ (Percy Eld) ในปี ค.ศ. 1841 โดยถือเป็นละองละมั่งชนิดแรกที่ถูกค้นพบ จึงถือว่าเป็น
ชนิดต้นแบบของละองละมั่งด้วย เมื่อถูกพบครั้งแรกมีรายงานว่าเป็นกวางพื้นเมืองที่พบในเมืองมณีปุระ ใน
รัฐอัสสัม ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศอินเดีย คำว่า "ซันไก" (संगाई) เป็น
ภาษาฮินดี ที่ใช้เรียกกวางชนิดนี้ เป็นกวางประหลาดชนิดใหม่ที่มีเขาบนหัว ยื่นออกมาที่หน้าผาก ต่างจากกวางทั่ว ๆ ไป จึงตั้งชื่อสามัญภาษาอังกฤษว่า "Brow-antlered Deer" แต่มักนิยมเรียกกันว่า "Eld’s Deer" ตามชื่อเอลด์ในฐานะของผู้ค้นพบครั้งแรก ต่อมาจึงได้มีการศึกษาจำแนกและตั้งชื่อกวางที่พบชนิดใหม่นี้ตามหลักอนุกรมวิธาน เป็น Cervus eldi McClelland, 1842 ซันไกมีความแตกต่างจากละองละมั่งพันธุ์ไทยและละองละมั่งพันธุ์พม่า ตรงที่ส่วนปลายของลำเขาไม่โค้งงอหักเป็นตะขอมาข้างหน้า และมีแขนงกิ่งปลายเขาเพียง 2 แขนงเท่านั้น
[3]ซันไก อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุ่มน้ำ แต่กีบเท้าก็สามารถปรับตัวได้เป็นอย่างดีเมื่ออยู่ในพื้นที่ลุ่ม เขาจะมีการผลัดทุกปีและจะมีขนาดใหญ่ที่สุดในฤดูผสมพันธุ์ มีอายุยืนเต็มที่ในธรรมชาติ 10 ปี
[4] ปัจจุบันจะพบประชากรซันไกกระจายพันธุ์อยู่ที่ทางตอนใต้ของ
ทะเลสาบลอกตัก ซึ่งเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของภาคตะวันออกของอินเดีย
[1] ภายใน
อุทยานแห่งชาติไคบุลแลมเจา ประมาณ 45 กิโลเมตรจากเมือง
อิมผาล เป็นสัตว์ได้รับความคุ้มครอง และถือเป็นสัตว์ประจำรัฐมณีปุระ
[2]