ดายน์ (
อังกฤษ: Dyne; สัญลักษณ์ "dyn";
IPA: /daɪn/) ในทางฟิสิกส์คือ
หน่วยของ
แรง สำหรับใช้ใน
ระบบการวัดแบบ
เซนติเมตร-กรัม-วินาที (CGS) ซึ่งเป็นระบบการวัดสำหรับ
มาตราเมตริก โดยกำหนดให้ 1 ดายน์มีค่าเท่ากับ 10
ไมโครนิวตัน (μN) หรือ 10−5 นิวตัน (= 0.00001 นิวตัน) หากจะกล่าวเป็นนิยามของหน่วยชนิดนี้แล้ว "หนึ่งดายน์จะมีค่าเท่ากับ ปริมาณของแรงที่ใช้ในการเร่งวัตถุ
มวลหนึ่ง
กรัม ให้มี
ความเร็วเป็นหนึ่ง
เซนติเมตรต่อ
วินาทีภายในเวลาหนึ่งวินาที" นั่นคือ "ปริมาณของแรงที่ใช้ในการเร่งวัตถุมวลหนึ่งกรัม ให้มี
ความเร่งเป็นหนึ่งเซนติเมตรต่อวินาทียกกำลังสอง" สรุปได้ดังนี้ส่วนค่าของหนึ่งนิวตันใน
พจน์ (term) ของดายน์คือนั่นหมายความว่า 1 ดายน์จะมีค่าเท่ากับ 0.000 01 นิวตัน และในทางกลับกัน 1 นิวตันจะมีค่าเท่ากับ 100,000 ดายน์หน่วยดายน์มักถูกนำไปใช้รวมกับหน่วยชนิดอื่น ตัวอย่างเช่น "ดายน์ต่อเซนติเมตร" (dyn/cm) ใช้วัดค่า
แรงตึงผิว เช่น น้ำที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียสจะมีแรงตึงผิว 72.8 dyn/cm
[1] "ดายน์ต่อตารางเซนติเมตร" (dyn/cm2) เป็นหน่วยวัด
ความดัน โดยที่ 106 dyn/cm2 มีค่าเท่ากับ 1
บาร์ เป็นต้นหน่วยดายน์ถูกเสนอขึ้นเป็นครั้งแรกพร้อมกับหน่วย
เออร์กในปี
ค.ศ. 1861 โดยเอเวอเรตต์ (Everett) เพื่อใช้เป็นหน่วยของแรงและ
พลังงานตามลำดับ
[2] หลังจากนั้นในปี
ค.ศ. 1873 คณะกรรมการแห่งสมาคมบริติช (British Association) จึงมีการกำหนดให้หน่วยชนิดนี้ใช้ในระบบการวัดแบบ
เซนติเมตร-กรัม-วินาที[3] โดยคำว่า "dyne" มีที่มาจาก
ภาษากรีกว่า δύναμις (dynamis ≈
ไดนามิกส์) ซึ่งหมายถึง พลังหรือแรงค่าในหน่วยดายน์เมื่อเทียบกับหน่วยของแรงชนิดอื่น ๆ แสดงในตาราง