ดาราจักรแคระ (
อังกฤษ: Dwarf Galaxy) คือ
ดาราจักรขนาดเล็กที่มี
ดาวฤกษ์อยู่เพียงไม่กี่พันล้านดวง ซึ่งนับว่าเป็นจำนวนน้อยหากเทียบกับ
กาแล็กซีทางช้างเผือกของเราที่มีดาวฤกษ์อยู่ราว 2-4 แสนล้านดวง ในบางครั้ง
เมฆแมเจลแลนใหญ่ซึ่งมีดาวฤกษ์อยู่ราว 3 หมื่นล้านดวง ก็ถูกนับว่าเป็นดาราจักรแคระด้วย ใน
กลุ่มท้องถิ่นของเรามีดาราจักรแคระอยู่หลายแห่ง ซึ่งมักโคจรไปรอบๆ ดาราจักรที่ใหญ่กว่า เช่น ทางช้างเผือก
ดาราจักรแอนดรอเมดา และ
ดาราจักรไทรแองกูลัม รายงานการวิจัยเมื่อไม่นานมานี้
[1] แสดงให้ทราบว่าดาราจักรแคระเหล่านี้อาจเกิดขึ้นจาก
แรงไทดัลในระหว่างวิวัฒนาการช่วงแรกๆ ของทางช้างเผือกกับดาราจักรแอนดรอเมดา ดาราจักรแคระที่ได้รับผลกระทบจากแรงไทดัลทำให้ดาราจักรแตกตัวและเกิดปฏิกิริยาแรงโน้มถ่วงระหว่างกัน สายธารของสสารในดาราจักรถูกดึงออกจากดาราจักรต้นกำเนิดของมัน รวมถึง
กลดของ
สสารมืดที่อยู่รอบๆ
[2]ดาราจักรทางช้างเผือกมีดาราจักรแคระโคจรอยู่รอบๆ จำนวน 14 ดาราจักร จากการค้นพบเมื่อเร็วๆ นี้ทำให้นักดาราศาสตร์เชื่อว่า
กระจุกดาวทรงกลมที่ใหญ่ที่สุดในทางช้างเผือก คือ
โอเมกาคนครึ่งม้า ที่จริงเป็นแกนกลางของดาราจักรแคระแห่งหนึ่งที่มี
หลุมดำอยู่ที่ใจกลาง
[3] (ดูรายละเอียดเพิ่มที่
ทางช้างเผือก)ดาราจักรแคระสามารถมีรูปร่างได้หลายแบบ ได้แก่นอกจากนี้ ยังมีชื่อเรียกล่าสุดที่ใช้เรียกดาราจักรที่เล็กกว่าและจางกว่าดาราจักรแคระ ว่า
ดาราจักรฮอบบิท (Hobbit Galaxy)
[4][5]