ตะกวดแม่น้ำไนล์[1](อังกฤษ: Nile monitor; ชื่อวิทยาศาสตร์: Varanus niloticus) เป็นสัตว์เลื้อยคลานจำพวกกิ้งก่าที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของทวีปแอฟริกา ลำตัวยาว 1-1.4 เมตร น้ำหนัก 4-7 กิโลกรัม ลำตัวเมื่อสัมผัสน้ำจะมีสีสันสดใส มีขา 4 ขา มีเล็บแหลมคมแข็งแรงและทรงพลัง สามารถว่ายน้ำได้รวดเร็ว เมื่อขึ้นจากน้ำจะชอบนอนผึ่งแดดให้ตัวแห้ง โดยจะสามารถพบได้ทั่วไปตามหนอง, บึง และแม่น้ำในป่าของทวีปแอฟริกา กินอาหารได้แทบทุกชนิดรวมทั้ง ปู, หอย, กบ และปลา ตลอดจนกินนกที่ทำรังบนพื้นดิน และไข่จระเข้ อย่างไรก็ตาม ตะกวดแม่น้ำไนล์มักตกเป็นเหยื่อของสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่กว่า อย่าง นกอินทรี, จระเข้ หรืองูเหลือมได้ เมื่อยังมีขนาดเล็กหรือเมื่ออ่อนแอ[2]ตะกวดแม่น้ำไนล์ ได้กลายเป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่นในพื้นที่ฟลอริดาของสหรัฐอเมริกา ด้วยความที่เป็นสัตว์่ีที่ปรับตัวให้กับสภาพแวดล้อมที่ไม่ใช่ถิ่นกำเนิดดั้งเดิมได้อย่างดี โดยจะส่้งผลถึงการสูญพันธุ์ของสัตว์พื้นเมืองอย่าง นกฮูก, เต่าทะเล และสัตว์ป่าบางชนิด[3]