ในพงศาวดารเหนือกล่าวว่าพระร่วงเป็นต้นวงศ์ของกษัตริย์สุโขทัยมีอยู่ 2 เรื่องด้วยกัน ได้แก่ พระร่วงสวรรคโลก กล่าวถึงพระร่วงที่เป็นโอรสของกษัตริย์องค์หนึ่ง ซึ่งครองเมืองแล้วออกไปบำเพ็ญพรตอยู่ในป่าชื่อพระอภัยราชาคามณี เหตุเกิดที่เมืองสวรรคโลก บริเวณแก่งหลวงซึ่งอยู่ในเขตอำเภอหน้าอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย เนื้อหาตอนหนึ่งเล่าว่าพระร่วง แห่งเมืองสวรรคโลกกับน้องชายคือ เจ้าฤทธิกุมาร ได้เสด็จไปเมืองจีน เพราะโกรธที่กรุงจีนไม่มาช่วงพระองค์ทำพิธีลบศักราช สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ สันนิษฐานว่าพระร่วง คือ พ่อขุนรามคำแหงและไปเอาช่างจีนเข้ามาทำถ้วยชามสังคโลกในครั้งนั้น ส่วนนักประวัติศาสตร์สมัยใหม่เชื่อว่าพระร่วงคือเจ้านครอินทร์ กษัตริย์เจ้าเมืองสุพรรณบุรี ซึ่งต่อมาจะย้ายมาครองราชย์เป็นสมเด็จพระนครินทราชา[4]

อีกเรื่องคือ พระร่วงชาวละโว้ผู้มีวาจาสิทธิ์ ซึ่งเป็นเป็นบุตรของนายคงเครา หัวหน้าชาวไทยที่ต้องส่งส่วยน้ำให้ขอม ครั้งต้องส่งส่วยน้ำโดยบรรจุในเครื่องดินเผาจากเมืองลพบุรีไปเมืองขอม แต่เครื่องดินเผานั้นหนัก พระร่วงจึงใช้วาจาสิทธิ์ขอให้ชะลอมสามารถใส่น้ำได้จึงทำให้การขนส่งน้ำมีน้ำหนักเบาและจัดส่งได้ทันเวลา พระเจ้าปทุมสุริยวงศ์กษัตริย์ขอมเกิดคิดอาฆาตพระร่วง ทำให้ต้องหนีไปบวชที่เมืองสุโขทัย กษัตริย์ขอมก็ส่งสายลับดำดินไปโผล่ที่ลานวัด พระร่วงจึงเอ่ยวาจาสิทธิ์ให้หยุดอยู่ตรงนั้นทำให้สายลับกลายเป็นหิน[5]