ต้นทางเปิด,
ต้นฉบับเปิด[lower-alpha 1],
โอเพนซอร์ซ หรือ
โอเพนซอร์ส [lower-alpha 2] (
อังกฤษ: open source) เป็นการเปิดเผย
รหัสต้นทางเพื่อให้แก้ไข และแจกจ่ายได้อย่างเสรี ผลิตภัณฑ์ได้รับอนุญาตให้ใช้รหัสต้นทาง
[3] ออกแบบเอกสาร
[4] หรือเนื้อหาของผลิตภัณฑ์
ตัวแบบต้นทางเปิด (
อังกฤษ: open-source model) เป็นตัวแบบ
การพัฒนาซอฟต์แวร์แบบกระจายอำนาจที่สนับสนุนให้มีการร่วมมือกันอย่างเสรี
[5][6]หลักของการพัฒนาซอฟต์แวร์ต้นทางเปิดคือการผลิตแบบเสมอกัน (
อังกฤษ: peer production) โดยมหาชนสามารถเข้าถึงผลิตผล เช่น รหัสต้นทาง,
พิมพ์เขียว และเอกสารกำกับโปรแกรมได้อย่างเสรี การเคลื่อนไหวด้านต้นทางเปิดทางด้านซอฟต์แวร์เริ่มโดยเป็นการตอบโต้ข้อจำกัดของ
ซอฟต์แวร์จำกัดสิทธิ์ ตัวแบบถูกใช้สำหรับโครงการ เช่น ใน
เทคโนโลยีเหมาะสมต่อต้นทางเปิด (
อังกฤษ: open-source appropriate technology)
[7] และการคิดค้นยาแบบโอเพนซอร์ซ
[8][9]ต้นทางเปิดส่งเสริมการเข้าถึงอย่างเสรีผ่าน
สัญญาอนุญาตต้นทางเปิดหรือ
สัญญาอนุญาตเสรีต่อการออกแบบหรือพิมพ์เขียวของผลิตผล และส่งเสริมให้แจกจ่ายการออกแบบหรือพิมพ์เขียวนั้นอย่างสากล
[10][11] ก่อนคำว่า ต้นทางเปิด จะถูกใช้อย่างแพร่หลาย ผู้พัฒนาและผู้ผลิตใช้คำศัพท์อื่น ทว่าคำว่า โอเพนซอร์ซ ได้รับความนิยมหลัง
อินเทอร์เน็ตเริ่มแพร่หลาย
[12] การเคลื่อนไหวซอฟต์แวร์ต้นทางเปิดเริ่มขึ้นเพื่อสร้างความชัดเจนด้านลิขสิทธิ์
สัญญาอนุญาต ชื่อโดเมน และประเด็นเกี่ยวกับผู้บริโภคโดยทั่วไปแล้ว ต้นทางเปิดหมายถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีรหัสต้นทางซึ่งเข้าถึงได้โดยสาธารณะ เพื่อใช้ หรือเปลี่ยนแปลงจากต้นฉบับ รหัสที่ถูปเปิดเผยได้รับการเผยแพร่ภายใต้เงื่อนไขของ
สัญญาอนุญาตซอฟต์แวร์ โดยเงื่อนไขดังกล่าวอาจจะให้สิทธิ์นักเขียนโปรแกรมที่จะร่วมมือกันพัฒนารหัสต้นทาง และแบ่งปันการเปลี่ยนแปลงกับชุมชน