ทิวเขาผีปันน้ำ เป็นแนวทิวเขาขนาดใหญ่และสำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย เป็นสันปันน้ำที่แบ่งน้ำไหลแยกกันไปสองทาง ทางหนึ่งไปสู่อ่าวเจ้าพระยาอีกทางหนึ่งไปสู่อ่าวแม่โขง เขาย่อย ๆ หลายทิวประกอบขึ้นเป็นทิวเขาผีปันน้ำของแม่น้ำปิง วัง ยม และน่าน ซึ่งเป็นแควของแม่น้ำเจ้าพระยา ทิวเขาทั้งทิวครอบคลุมพื้นที่เกือบทั้งหมดของตอนกลางของภาคเหนือในทิศทางตะวันออกเฉียงเหนือ ทางตะวันตกของทิวเขานี้เป็นทิวเขา ซึ่งเรียงตัวกันตามแนวเส้นแวง ยอดเขาที่สำคัญคือ ดอยขุนออน ดอยผาโจ้ ดอยผีปันน้ำ ภูชี้ฟ้า[1] และดอยขุนตาล เป็นภูเขาหินแกรนิต ซึ่งตั้งขวางเส้นทางรถไฟสายเหนือ ทำให้ต้องเจาะลอดสันเขาทางใต้ของทิวเขานี้ เป็นอุโมงค์ขุนตาล ในปี พ.ศ. 2450 และเสร็จสิ้นในปี พ.ศ. 2461 โดยมี ดอยหลวง เป็นดอยเขาที่สูงที่สุด ด้วยความสูง 1,694 เมตร (5,558 ฟุต) ในเขตจังหวัดพะเยา เชียงราย และลำปาง[2][3]ทิวเขาผีปันน้ำเริ่มจากทิวเขาแดนลาว ตอนแบ่งเขตแดนประเทศไทยกับประเทศพม่า เริ่มจากทางทิศตะวันออกของช่องกิ่วผาวอก ห่าง 2 กิโลเมตร เป็นทิวยาวไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ผ่านถนนสายเชียงใหม่-ฝาง ตรงที่สูงที่สุดในถนนสายนี้ เรียกว่า "ปางหัวโต" รวมความยาวทิวเขาผีปันน้ำทั้งสิ้น 412 กิโลเมตร[4]