ในการศึกษาเกี่ยวกับธงนั้นสามารถจะจำแนกธงได้หลายประเภท ตามลักษณะของธงและจุดประสงค์การใช้งาน เช่น

• ธงชาติ ()
  • ธงพลเรือน หรือ ธงราษฎร ()
  • ธงราชการ หรือ ธงรัฐบาล ()
  • ธงกองทัพ หรือ ธงราชการทหาร ()
• ธงเรือประจำชาติ ()
  • ธงเรือราษฎร์ หรือ ธงเรือพาณิชย์ ()
  • ธงเรือราชการ หรือ ธงเรือหลวง (
  • ธงนาวี หรือ ธงเรือรบ ()
• ธงฉาน
• ธงพระอิสริยยศ (ธงสำหรับพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์)
• ธงชัยเฉลิมพล (ธงประจำกองทหาร)
• ธงลูกเสือและเสือป่า
• ธงแสดงยศ
• ธงแสดงตำแหน่ง

ธงชาติ

ธงชาติ คือ ธงที่ใช้เป็นสัญลักษณ์ของรัฐชาติต่างๆ ซึ่งบรรจุความหมายของความเป็นชาติ หรืออุดมการณ์ของรัฐ หรือสิ่งที่เป็นของดีประจำชาติไว้ภายใน ธงนี้เป็นธงที่ใช้กันแพร่หลายที่สุดในทุกๆ ประเทศ เพราะประชาชนในรัฐชาติสามารถจัดหามาไว้เองได้ทั่วไปหากต้องการแสดงความเป็นชาติของตนเอง

ธงชาติของทุกประเทศล้วนได้รับรองจากรัฐของตนทั้งสิ้น ไม่ว่าจะรับรองด้วยกฎหมายเกี่ยวกับธงโดยเฉพาะหรือรัฐธรรมนูญก็ตาม แน่นอนว่าหากมีการเปลี่ยนแปลงลักษณะของธงชาติก็ต้องออกกฎหมายรับรองลักษณะของธงชาติฉบับใหม่ด้วย

อนึ่ง ธงนี้เป็นเป็นพื้นฐานสำคัญในการออกแบบธงอื่นๆ ที่สื่อความหมายถึงชาติและได้รับการรับรองไว้ในกฎหมายเกี่ยวกับธงด้วย เช่น ธงราชนาวี ธงฉาน เป็นต้น

ธงราชนาวี

ธงราชนาวี หมายถึง ธงที่ใช้เป็นสัญลักษณ์ของกองทัพเรือประจำชาติต่างๆ โดยชักขึ้นตามสถานที่ราชการและเรือรบในสังกัดกองทัพเรือ (ชักขึ้นที่เสากาฟฟ์และท้ายเรือรบ) ธงนี้มีความสำคัญมากเทียบเท่ากับธงชาติ เพราะเป็นสัญลักษณ์แทนอำนาจอธิปไตยของชาติทางน้ำ ฉะนั้น การออกแบบธงราชนาวีโดยมากจึงอิงลักษณะพื้นฐานจากธงชาติ แต่จะมีการเพิ่มเติมรายละเอียดบางอย่างลงไปในธง ซึ่งจะต้องกำหนดไว้ในกฎหมายที่ว่าด้วยธงไว้ชัดเจน

ธงฉาน

ธงฉาน หมายถึง ธงที่บัญญัติใช้เพิ่มเติมขึ้นจากธงชาติเพื่อใช้ชักขึ้นทางด้านหัวเรือรบ โดยจะใช้ชักในโอกาสสำคัญๆ หรือชักขึ้นเพื่อแสดงยศของนายทหารผู้บังคับการเรือ หรือชักขึ้นเพราะมีหน้าที่พิเศษตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยธง

สำหรับประเทศไทยนั้น หน้าที่ของธงฉานได้กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติธง พ.ศ. 2522 มาตรา 19 ว่า "...ธงนี้เป็นธงที่ใช้ในเรือพระที่นั่ง และเรือหลวง หรือ เป็นธงสำหรับหน่วยทหารเรือที่ยกพลขึ้นบก ซึ่งหน่วยทหารนั้นไม่ได้รับพระราชทานธงไชยเฉลิมพล"

ธงชัยเฉลิมพล (ธงประจำกองทหาร)

ธงชัยเฉลิมพล หมายถึง ธงประจำหน่วยทหารซึ่งได้รับมอบจากประมุขของรัฐชาติ โดยมากออกแบบเพิ่มเติมจากลักษณะของธงชาติ เพื่อให้ธงนี้เป็นสัญลักษณ์แทนชาติและอุดมการณ์ของรัฐด้วย นอกจากนั้น ธงนี้จะเป็นเครื่องหมายระบุหน่วยทหารแล้วยังถือกันว่าเป็นขวัญกำลังใจของกองทหารเป็นอย่างยิ่ง เวลาที่หน่วยทหารออกรบจะต้องนำธงนี้ไปในสนามรบด้วยเสมอ และจะต้องรักษาเอาไว้ด้วยชีวิต หากธงนี้ตกไปอยู่ในมือของฝ่ายศัตรูก็ถือว่าเป็นการเสียเกียรติของชาติอย่างยิ่งทีเดียว

ด้วยเหตุดังกล่าว ทำให้การปฏิบัติต่อธงชัยเฉลิมพลทุกขั้นตอนจะต้องเป็นไปตามพิธีการและระเบียบแบบแผนที่วางไว้อย่างเข้มงวดกวดขัน และโอกาสในการเชิญธงชัยเฉลิมพลออกใช้งาน จะต้องเป็นพิธีการที่มีความสำคัญเกี่ยวกับเกียรติยศและเชิดหน้าชูตาเท่านั้น เช่น พิธีกระทำสัตย์ปฏิญาณตนของทหาร เป็นต้น

มีข้อควรรู้เล็กน้อยว่าศัพท์ของธงชัยเฉลิมพลในภาษาอังกฤษนั้น นักแปลศัพท์ทหารในไทยจะใช้คำว่า Colours ในขณะที่ผู้ศีกษาเรื่องธงในต่างประเทศจะนิยมเรียกธงนี้ตามลักษณะกองทัพ เช่น ธงชัยเฉลิมพลกองทหารบก ก็เรียกว่า Army flag เป็นต้น