ร้อยตำรวจเอก ดร.นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย เดิมชื่อ นิติภูมิ นวรัตน์ (ชื่อเล่น: หมู; 5 มิถุนายน พ.ศ. 2503 — ) นักวิชาการ นักการเมือง และ อดีตตำรวจชาวไทย เกิดที่ บ้านดงกลาง ตำบลเขาสมิง อำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด แต่มาเติบโตที่บ้านซึ้งล่าง ตำบลวันยาว อำเภอขลุง จังหวัดจันทบุรี บิดาชื่อ มิ่ง อยู่พร้อม มารดาชื่อ เชื้อน อยู่พร้อม (สกุลเดิมกลิ่นอยู่ มีเชื้อสายสกุลชัชวาลย์, พูลเกษม และเจริญลาภ) มีเชื้อสายฝ่ายแม่เป็นคนจีนแซ่ลี้ และบรรพบุรุษบางสายมาจากอินเดีย เขานับถือศาสนาพุทธ จบการศึกษาระดับปริญญาเอกทางประวัติศาสตร์ จากสถาบันเอเชียและแอฟริกาศึกษา มหาวิทยาลัยมอสโก อดีตสหภาพโซเวียตเดิมนามสกุล อยู่พร้อม แต่เปลี่ยนมาใช้นามสกุลของบิดาบุญธรรมคือ หม่อมราชวงศ์เชาวน์ นวรัตน์ และเมื่อวันจันทร์ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2559 สมเด็จพระวันรัต เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตและเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ซึ่งเกิดที่จังหวัดตราดเช่นเดียวกัน ประทานชื่อและนามสกุลตามหนังสือเลขที่ 01/2559 ให้ โดยเปลี่ยนชื่อเดิมจาก นิติภูมิ เป็น นิติภูมิธณัฐ (Nitiphumthanat) และพร้อมกันนี้ยังเปลี่ยนนามสกุลใหม่จาก นวรัตน์ โดยตั้งต้นตระกูลเป็น มิ่งรุจิราลัย (Ming-rujiralai) โดยนำชื่อบิดาคือนายมิ่งซึ่งมีความหมายว่า สิริ + รุจิราลัย ซึ่งหมายถึงที่อยู่ที่มีความเจริญรุ่งเรืองสว่างไสว และได้เปลี่ยนมาใช้ชื่อนามสกุลดังกล่าวอย่างเป็นทางการเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2559[1]