นิวอัมสเตอร์ดัม (
อังกฤษ: New Amsterdam;
ดัตช์: Nieuw Amsterdam, ออกเสียง: [ˌniʋɑmstərˈdɑm] หรือ [ˌniuʔɑms-]) คืออดีต
นิคมชาวดัตช์ในศตวรรษที่ 17 ตั้งอยู่ทางปลายทิศใต้สุดของเกาะ
แมนแฮตตัน เป็นศูนย์กลางการปกครองอาณานิคมใน
นิวเนเธอร์แลนด์ ส่วน
ฟักโตไร เป็นที่ตั้งถิ่นฐานนอก
ฟอร์ตอัมสเตอร์ดัม นิวอัมสเตอร์ดัมมีป้อมตั้งอยู่บนจุดยุทธศาสตร์ทางปลายทิศสใต้ของเกาะแมนแฮตตัน และมีความสำคัญทางด้านการปกป้องปฏิบัติการการค้าขนสัตว์ของ
บริษัทอินเดียตะวันตกของดัตช์ (Dutch West India Company) บริเวณแม่น้ำนอร์ท (
แม่น้ำฮัดสัน) ในปี ค.ศ. 1624 ได้เป็นส่วนหนึ่งของ
สาธารณรัฐดัตช์และเป็นเมืองหลักของจังหวัดในปี 1625เมื่อปี 1655 ประชากรของนิวเนเธอร์แลนด์เพิ่มขึ้นเป็น 2,000 คน โดยมีประชากร 1,500 คนอยู่ในนิวอัมสเตอร์ดัม ในปี ค.ศ. 1664 ประชากรในนิวเนเธอร์แลนด์ทะลุขึ้นเป็น 9,000 คน โดยมีประชากร 2,500 คน อยู่ในนิวอัมสเตอร์ดัม และมี 1,000 คนอยู่ใน
ฟอร์ตออเรนจ์ ส่วนที่เหลืออยู่เมืองอื่นและหมู่บ้านอื่น
[1][2]ในปี ค.ศ. 1664 อังกฤษได้เข้ามาครอบครองนิวอัมสเตอร์ดัมและเปลี่ยนชื่อมาเป็น
นิวยอร์ก ตามชื่อเมืองยอร์กในยอร์กเชียร์ หลังจาก
สงครามอังกฤษ-เนเธอร์แลนด์ครั้งที่สองระหว่างปี ค.ศ. 1665–1667 อังกฤษและ
สหจังหวัดดัตช์ได้ลงนามตกลงสถานภาพปัจจุบันใน
สนธิสัญญาเบรดา อังกฤษได้เกาะแมนแฮตตัน ส่วนดัตช์ยอมยกเมืองและส่วนที่เหลือของอาณานิคม ขณะที่อังกฤษยอมสละ
ซูรินามในอเมริกาใต้อย่างเป็นทางการ รวมถึง
เกาะรันใน
อินเดียตะวันออกให้ดัตช์ที่ยังเข้าควบคุมผลประโยชน์ใน
หมู่เกาะเครื่องเทศ ในปัจจุบันพื้นที่ส่วนใหญ่ที่เคยเป็นนิวอัมสเตอร์ดัมคือ
นครนิวยอร์ก