บรรพพฤกษศาสตร์ เป็นพฤกษศาสตร์และบรรพชีวินวิทยาแขนงหนึ่งที่มุ่งเน้นการกู้และระบุซากพืชจากชั้นหิน บรรพพฤกษศาสตร์ศึกษาฟอสซิลพืชบก รวมถึงโฟโตออโตทรอพทะเลในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ เช่น สาหร่ายและเคลป์ สาขาวิชาที่เกี่ยวข้องกับบรรพพฤกษศาสตร์ ได้แก่ เรณูวิทยา ซึ่งศึกษาสปอร์และละอองเรณูทั้งจากชนิดที่ยังหลงเหลือและจากฟอสซิลบรรพพฤกษศาสตร์มีส่วนสำคัญในการจำลองระบบนิเวศและภูมิอากาศสมัยดึกดำบรรพ์ รวมถึงความเข้าใจในวิวัฒนาการของพืช ซึ่งเกี่ยวข้องกับวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต นอกจากนี้การหาอายุเปรียบเทียบหินพืช (phytoliths) อันเป็นโครงสร้างแข็งเกิดจากซิลิกาในซากพืชโบราณของบรรพพฤกษศาสตร์ยังมีส่วนในการเสริมสร้างองค์ความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และพืชในอดีตเรียกว่า บรรพพฤกษศาสตร์พื้นบ้าน (paleoethnobotany)การศึกษาบรรพพฤกษศาสตร์ปรากฏชัดช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 จากงานของแอ็นสท์ ฟรีดริช ฟ็อน ชโลไธม์ นักบรรพชีวินวิทยาชาวเยอรมัน, คัสพาร์ มาเรีย ฟ็อน สเติร์นแบร์ก นักวิชาการชาวเช็ก และอาดอลฟ์-เตออดอร์ บรงญาร์ นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส[1][2] คำว่าบรรพพฤกษศาสตร์ตรงกับคำในภาษาอังกฤษคือ paleobotany ซึ่งมีรากศัพท์มาจากภาษากรีกโบราณสองคำคือ παλαιός (palaiós, เก่าแก่) และ βοτάνη (botánē, “พืช”)[3]