คำนี้ปรากฎขึ้นครั้งแรกในแผ่นจารึกดินเหนียวที่เจอในซากพระราชวังเก่าสมัยไมซีเนียน (Mycenaen) มีอายุนับย้อนกลับไปถึงศตวรรษที่ 15 ก่อนคริสต์ศักราช ซึงบันทึกไว้ในรูปของคำว่า qa-si-re-u ความหมายดั้งเดิมของคำนี้คือ "หัวหน้าเผ่า"

ในมหากาพย์อีเลียด ผู้นำกรีกส่วนใหญ่ถูกเรียกว่า basileís ซึ่งมักจะถูกแปลว่า "กษัตริย์" แต่จริงๆความหมายที่ใกล้เคียงกว่าคือ "เจ้า(เมือง)" หรือขุนศึก  โดยในยุคสมัยของมหากาพย์ที่รจนาโดยโฮเมอร์ พวกเจ้าเมืองบาซิเลวส์ ถือว่ามีศักดิ์ต่ำกว่า อะนักซ์ (Anax แปลว่า "เจ้าเหนือหัว") ดังจะเห็นได้จากการที่อะกาเมมนอน (ผู้มีฉายาว่า Anaxandron หรือ เจ้าเหนือหัวของมนุษย์ทั้งหลาย) ใช้ศักดิ์ของตนออกคำสั่งกับอะคิลีส หรือใช้ให้ บาซิเลวส์ คนอื่นเป็นสารถีขับรถม้าให้ตน อย่างไรก็ดีในมหากาพย์ของโฮเมอร์ อะนักซ์ ไม่ได้มีอำนาจปกครองเหนือบรรดาขุนศึก บาซิเลวส์ โดยอัตโนมัติ แต่เป็นอำนาจที่ถูกมอบให้โดยความยินยอมเอกฉันท์จากเหล่าขุนศึกของกรีก 

การใช้คำว่า บาซิเลวส์ ในกรีซสมัยคลาสสิค

ในกรีซสมัยคลาสสิค นครรัฐกรีกส่วนใหญ่ยกเลิกตำแหน่งปกครองจากการสืบทอดทางสายเลือดไปจนเกือบหมด โดยนิยมการปกครองแบบประชาธิปไตย หรือคณาธิปไตย มากกว่า แต่ก็มีข้อยกเว้นบ้าง เช่น ตำแหน่งกษัตริย์สองพระองค์ของสปาร์ตา ผู้ดำรงตำแหน่งเป็นผู้บัญชาการสูงสุดร่วมกันของกองทัพ ซึ่งเรียกว่า อาร์คอะเกไต (arkhagetai), กษัตริย์ของซิเรเน่, กษัตริย์ของซีรากูซา (Syracuse) และ กษัตริย์ของมาเกโดนีอา เป็นต้น ฯ ในเอเธนส์ มีตำแหน่งเรียกว่า อาร์คอน บาซิเลวส์ ซึ่งเป็นหนึ่งในเก้าอาร์คอนที่เลือกมารับหน้าที่โดยการจับสลาก โดยทำหน้าที่คู่กับ อาร์คอน เอพินีมอส ในฐานะตุลาการที่แชร์อำนาจและหน้าที่ อันกษัตริย์ของเอเธนส์เคยมีอยู่แต่โบราณ