บุญผ่อง เป็นละครโทรทัศน์ที่สร้างมาจากเรื่องจริงของบุญผ่อง สิริเวชชะพันธ์ อดีตนักธุรกิจชาวกาญจนบุรี ที่ให้ความช่วยเหลือเชลยสงครามในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ที่ถูกเกณฑ์มาสร้างทรงรถไฟสายมรณะและสะพานข้ามแม่น้ำแคว ด้วยการแอบส่งยาและข้าวของต่าง ๆ ให้ จนได้รับการยกย่องจากหลายชาติที่เป็นชาติสัมพันธมิตรในภายหลังสงครามยุติ จนได้รับฉายาว่า "วีรบุรุษสะพานข้ามแม่น้ำแคว" หรือ "วีรบุรุษช่องเขาขาด"[2]

บทละครได้ถูกเขียนขึ้นโดยอ้างอิงจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริง ด้วยระยะเวลาการเขียนยาวนานกว่า 5 ปี โดยผ่านคำให้สัมภาษณ์ของ ผณี ศุภวัฒน์ (สิริเวชชะพันธ์) บุตรสาวของบุญผ่องที่อยู่ร่วมในเหตุการณ์ ซึ่งกลายมาเป็นตัวละครสำคัญในเรื่องด้วย และลำไย สิริเวชชะพันธ์ น้องสะใภ้ของบุญผ่อง

การถ่ายทำถ่ายในสถานที่จริง และอีกหลายสถานที่ ร่วมด้วยนักแสดงหลากหลายเชื้อชาติ หลากหลายภาษา จนเมื่อละครเปิดตัวเป็นครั้งแรก มีงานแถลงข่าวเปิดตัวในวันที่ 25-26 เมษายน พ.ศ. 2556 ที่จังหวัดกาญจนบุรี สถานที่เกิดเหตุจริง[3] และมีรอบเปิดตัวสำหรับสื่อมวลชน ในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2556 ที่โรงภาพยนตร์เอสพลานาด แคราย[4]

และก่อนที่ละครจะออกอากาศ ได้มีการเผยแพร่สารคดี "ไม้หมอนสุดท้าย บนทางสายมรณะ" เป็นการให้ข้อมูลความรู้แก่ผู้ชมก่อนที่จะละครจะเริ่มต้น[5]