ประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ (อังกฤษ: The History of Middle-earth) เป็นชื่อชุดหนังสือจำนวน 12 เล่ม ที่รวบรวมงานเขียนต้นฉบับต่างๆ ของ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน ที่เกี่ยวข้องกับปกรณัมชุดมิดเดิลเอิร์ธ นำมาเรียบเรียงใหม่โดยคริสโตเฟอร์ โทลคีน ตีพิมพ์จำหน่ายในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 1983 - 1996 ข้อมูลบางส่วนเป็นงานเขียนที่ได้ตีพิมพ์เผยแพร่แล้ว เช่น ต้นฉบับงานเขียนเรื่องเดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ หรืองานเขียนต้นร่างฉบับต่างๆ ของซิลมาริลลิออน แต่ก็มีข้อมูลจำนวนหนึ่งที่เป็นต้นร่างซึ่งไม่เคยตีพิมพ์เผยแพร่มาก่อน คริสโตเฟอร์ โทลคีน พยายามเรียบเรียงลำดับงานเขียนเกี่ยวกับโลกมิดเดิลเอิร์ธ ซึ่งพ่อของเขาได้เขียนร่างเอาไว้อย่างละเอียดละออที่สุด อย่างไรก็ดีเป็นที่ทราบกันว่า ยังคงมีงานเขียนต้นฉบับบางส่วนถูกเก็บรักษาไว้ที่หอสมุด Bodleian ซึ่งอยู่ในมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด และหอสมุดใน Marquette University รวมถึงงานเขียนบางชิ้นตกไปอยู่ในความครอบครองของกลุ่มบุคคลจำนวนหนึ่ง เช่น ชมรมนักศึกษาภาษาเอลฟ์ (Elvish Linguistic Fellowship) เป็นต้นหนังสือเล่มที่ 1-5 เป็นประวัติการเขียนต้นร่างของซิลมาริลลิออน และงานเขียนข้างเคียงต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง หนังสือเล่มที่ 6-9 แสดงประวัติการเขียนและปรับปรุงต้นฉบับเรื่องเดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ โดยเฉพาะในเล่ม 9 ยังมีเรื่องราวโดยละเอียดของอาณาจักรนูเมนอร์บรรยายอยู่ในต้นร่างนิยายเรื่อง The Notion Club Papers หนังสือเล่ม 10-11 กลับไปบรรยายเรื่องราวเกี่ยวข้องกับซิลมาริลลิออนอีกครั้ง รวมถึงบันทึกศักราชแห่งเบเลริอันด์ (Annals of Beleriand) และบันทึกศักราชแห่งอามัน (Annals of Aman) หนังสือเล่ม 12 เป็นรายละเอียดการพัฒนาของเผ่าพันธุ์ต่างๆ ซึ่งปรากฏอยู่ในภาคผนวกของเรื่อง เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ ในเล่มนี้ยังบรรจุงานเขียนบางส่วนที่โทลคีนประพันธ์ค้างไว้ในช่วงท้ายของชีวิตด้วย