เนื้อหาและการใช้เหตุผลของนักคิดในยุคก่อนโสกราตีสได้สูญหายไปตามกาลเวลาเป็นส่วนใหญ่ และไม่ตกทอดมาถึงเราโดยตรง ความรู้ส่วนใหญ่ที่เรามีเกี่ยวกับปรัชญายุคเริ่มแรกของกรีกจึงมักอยู่ในรูปของคำอธิบาย และการอ้างอิงในงานเขียนของนักปรัชญารุ่นหลัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เพลโต และอริสโตเติล. โดยภาพรวมแล้ว นักปรัชญายุคก่อนโสคราตีสปฏิเสธคำอธิบายตามตำนานปรัมปราดั้งเดิม ของปรากฏการณ์ที่คนเราเห็นรอบ ๆ ตัว โดยแสวงหาคำอธิบายที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของเหตุผลมากขึ้น นักปรัชญาเหล่านี้จึงมุ่งถามคำถามเกี่ยวกับ "แก่นแท้ของสิ่งต่าง ๆ ":[3] เป็นต้นว่า

• สรรพสิ่งทั้งปวงมาจากไหน?
• สิ่งต่างๆ ถูกสร้างขึ้นจากอะไร?
• เราจะอธิบายความหลากหลายของสิ่งต่าง ๆ ที่พบในธรรมชาติได้อย่างไร
• เราจะใช้คณิตศาสตร์มาเป็นสื่อในการอธิบายธรรมชาติได้อย่างไร?