ปลากระเบนลาว หรือ ปลากระเบนแม่น้ำโขง (อังกฤษ: Mekong stingray, Mekong freshwater stingray; ชื่อวิทยาศาสตร์: Dasyatis laosensis) ปลากระเบนน้ำจืดชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์ปลากระเบนธง (Dasyatidae) มีรูปร่างคล้ายปลากระเบนในวงศ์นี้ทั่วไป แต่ส่วนหัวจะออกเป็นรูปทรงห้าเหลี่ยม ตาโต หางมีริ้วหนังบาง ๆ โคนหางมีเงี่ยงแหลมมีพิษ 1 หรือ 2 ชิ้น ที่เมื่อหลุดหรือหักไปแล้วสามารถงอกใหม่ทดแทนได้ ลำตัวด้านบนสีน้ำตาลนวล กลางหลังมีเกล็ดเป็นตุ่มหยาบ ๆ ลำตัวด้านล่างสีขาว และมีปื้นสีเหลืองอ่อนหรือส้มปน ความกว้างของลำตัวประมาณ 40 เซนติเมตร พบใหญ่ที่สุด 80 เซนติเมตร ส่วนหางยาว 1.2 เมตร น้ำหนักมากที่สุดมากกว่า 10 กิโลกรัม หากินตามพื้นท้องน้ำ อาหารได้แก่ สัตว์หน้าดิน, ปลาขนาดเล็ก และสัตว์มีเปลือกต่าง ๆ จะว่ายขึ้นมาหากินบริเวณผิวน้ำบ้างเป็นบางครั้งพบเฉพาะแม่น้ำโขงตอนกลาง ในช่วงของประเทศกัมพูชา, ลาว, ไทย และอาจพบได้จนถึงจีนตอนล่างโดยค้นพบครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1968 โดยยะสุฮิโกะ ทะกิ นักมีนวิทยาชาวญี่ปุ่น โดยเรียกว่า Dasyatis sp. และไม่ได้มีคำอธิบายเพิ่มเติมในทางวิชาการ และตัวอย่างต้นแบบของทะกิได้สูญหายไป จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1987 ไทสัน อาร์. โรเบิร์ตส์ นักมีนวิทยาชาวอเมริกัน และจรัลธาดา กรรณสูต นักวิชาการประมงชาวไทยของกรมประมง ได้ร่วมกันอนุกรมวิธานลงในวารสาร Environmental Biology of Fishes โดยชนิดต้นแบบเป็นปลาตัวผู้ขนาดยังไม่โตเต็มที่ความยาว 23 เซนติเมตร (9.1 นิ้ว) จับได้จากแม่น้ำโขงในเขตจังหวัดเชียงราย[2]เป็นปลาที่พบน้อย แต่เป็นปลาที่มีรสชาติดี จึงมักถูกจับขึ้นมาทำเป็นอาหาร และมีการเลี้ยงเป็นปลาสวยงามด้วย โดยมีรายงานการพบที่เป็นปลาเผือกอยู่ 3 ครั้งในช่วงกว่า 13 ปี[3] และจากการศึกษาวงศ์วานวิทยาบนพื้นฐานของไซโตโครมบี เมื่อปี ค.ศ. 1999 พบว่ามีความสัมพันธ์ใกล้กับปลากระเบนสกุลด้วยกันชนิดอื่นที่พบในอ่าวไทยด้วย[4]มีชื่อเรียกในภาษาอีสานว่า "ปลาฝา" หรือ "ฝาไล" [5] [6]