ปลากินยุง (
อังกฤษ: Mosquitofish) เป็นปลาน้ำจืดขนาดเล็กชนิดหนึ่ง มี
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Gambusia affinis อยู่ใน
วงศ์ปลาสอด (Poeciliidae) มีรูปร่างลักษณะทั่วไปคล้าย
ปลาหางนกยูง ซึ่งเป็นปลาที่มีความใกล้เคียงกันและอยู่ใน
วงศ์เดียวกัน แต่ทว่าปลาแกมบูเซียมีขนาดรูปร่างที่ใหญ่กว่า ปากแหลมกว่าและปลายปากจะเชิดขึ้นด้านบน ที่ตามีเส้นสีเข้มพาดในแนวดิ่งผ่านรูม่านตาลงมาถึงใต้ตา มีครีบหลัง ลำตัวกลมมีโครง 7 ซี่ ครีบก้นและครีบท้อง มีโครง 6 ซี่ ที่เส้นข้างลำตัวมีเกล็ด 27-30 อันตัวเมียมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้ เมื่อโตเต็มที่อาจจะมีขนาดยาวได้ถึง 3
นิ้ว ในขณะที่ตัวผู้มีขนาดยาวเพียง 1.5 นิ้ว ทั้งนี้ปลาตัวเมียและตัวผู้มีจุดสีเข้ม ซึ่งมักเห็นได้ชัดเจนเมื่อยังเล็ก ต่อเมื่อโตขึ้นจุดดังกล่าวมักจางลง หากดูด้านข้างของปลาตัวเมียในที่สว่างจ้าจะเห็นสีเหลือบของ
สีเขียว,
สีฟ้า และ
สีเหลือง โดยรวมแล้วสีสันจะสวยสดกว่าปลาหางนกยูงปลาแกมบูเซียเป็นปลาที่มีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่ที่
ทวีปอเมริกาเหนือ แถบ
รัฐเท็กซัส โดยมีพฤติกรรมเหมือนเช่นปลาในวงศ์ปลาสอด
ชนิดอื่น ๆ กล่าวคือ เป็นปลาที่หากินอยู่บริเวณผิวน้ำ อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง สามารถปรับตัวอยู่ได้ทุกสภาพแหล่งน้ำ ทั้งห้วย, หนอง, คลอง, บึง หรือในที่ ๆ ที่แหล่งน้ำไม่สะอาด มี
ออกซิเจนต่ำปลาแกมบูเซีย มีอายุขัยตลอดชีวิตอยู่ได้ราว 12
เดือน หรือ 1 ปี ในบางตัวอาจอยู่ได้ยาวถึง 15 เดือน กินจำพวก ตัวอ่อนของ
แมลงเช่น
ลูกน้ำเป็นอาหาร รวมถึง
แพลงก์ตอนพืช, แพลงก์ตอนสัตว์,
ตะไคร่น้ำ และ
ไดอะตอมได้ด้วย ลูกปลาที่เกิดใหม่มีขนาดยาวประมาณ 7-10
มิลลิเมตร และสามารถกินลูกน้ำได้ทันที เฉลี่ยแล้วในวันหนึ่ง ปลาแกมบูเซียตัวหนึ่งอาจกินลูกน้ำได้เป็นร้อยตัว ซึ่งนับได้ว่ากินเก่งกว่าปลาหางนกยูงมาก ปลาตัวเมียเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุได้ 6-8
สัปดาห์ ปลาตัวเมียมีถุงพิเศษใช้เก็บ
น้ำเชื้อของตัวผู้ ซึ่งการ
ผสมพันธุ์หนึ่งครั้งจะมีน้ำเชื้อมากพอ สำหรับใช้ผสมกับไข่ได้หลายท้อง ปลาแกมบูเซียออกลูกเป็นตัวโดยจะออกลูกท้องละ 40-100 ตัว (ใช้เวลาออกลูก 21-28 วันต่อหนึ่งท้อง) แต่ละท้องห่างกันประมาณ 6 สัปดาห์ และตลอดชีวิตของปลากินยุงจะตั้งท้องได้ 3-4 ครั้ง
[3] [4]