ระวังสับสนกับ
ปลาซิวหัวตะกั่วปลาหัวตะกั่ว หรือ
ปลาหัวเงิน หรือ
ปลาหัวงอน (
อังกฤษ: Blue panchax, Whitespot panchax) เป็น
ปลาน้ำจืดขนาดเล็ก
ชนิดหนึ่ง มี
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Aplocheilus panchax อยู่ใน
วงศ์ปลาหัวตะกั่ว (Aplocheilidae)มีลักษณะทั่วไปคล้ายกับปลาใน
วงศ์ปลาซิวข้าวสาร (Adrianichthyidae) ซึ่งเป็นปลาต่างวงศ์กัน มีลำตัวกลมยาว หัวโตกว้าง มองด้านข้างเห็นปลายแหลม สันหัวแบน ปากซึ่งอยู่ปลายสุดเชิดขึ้น ตาโต และอยู่ชิดแนวสันหัว เกล็ดใหญ่ ครีบต่าง ๆ มีขอบกลม ครีบหลังมีขนาดเล็กอยู่ใกล้ครีบหาง พื้นลำตัวมี
สีเทาอม
เหลือง ครีบต่าง ๆ
สีออกเหลือง โคนครีบหลังสีดำ มีจุดเด่น คือ มี
จุดกลมสีเงินเหมือนสีของ
ตะกั่วขนาดใหญ่โดดเด่นอยู่บนสันหัวระหว่าง
นัยน์ตา อันเป็นที่มาของชื่อเรียก
[1]มีขนาดยาวประมาณ 8
เซนติเมตร แต่มีขนาดโดยเฉลี่ยประมาณ 3-6 เซนติเมตร พบกระจายพันธุ์ทั่วไปในแหล่งน้ำจืดและน้ำกร่อยตั้งแต่
อนุทวีปอินเดียและ
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้จนถึง
อินโดนีเซีย สำหรับใน
ประเทศไทยพบกระจายอยู่ทุกภาค จัดเป็นปลาที่หาได้ง่าย และเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้นในวงศ์นี้ที่พบได้ในประเทศมีพฤติกรรมอยู่รวมกันเป็นฝูง กิน
ตัวอ่อนของ
แมลงน้ำ เช่น
ลูกน้ำและ
แพลงก์ตอนสัตว์เป็นอาหาร
ตัวผู้มีขนาดตัวที่ใหญ่กว่าตัวเมีย ครีบใหญ่กว่าและสีสันต่าง ๆ ก็สดกว่า และมีนิสัยก้าวร้าวชอบกัดกันเองในฝูง ผู้คนในสมัยโบราณจึงนักนิยมจับมาเลี้ยงดูเพื่อการกัดกันเป็น
การพนันเหมือน
ปลากัดหรือ
ปลาเข็มหลวงมัศยจิตรการและ
โชติ สุวัตถิ ได้กล่าวถึงปลาหัวตะกั่วเมื่อปี
พ.ศ. 2503 ไว้ว่าปลาชนิดนี้รู้จักกันในชื่อ หัวตะกั่ว มากกว่าชื่ออื่น แม้ว่าจะมีชื่อ หัวเงิน และ หัวงอน ก็ตาม เป็นปลาขนาดเล็ก ชอบอยู่ตามผิวน้ำ ซึ่งอาจจะแลเห็นจุดขาวตะกั่วบนหัวได้เสมอ เนื่องจากปลาชนิดนี้ชอบกินลูกน้ำ จึงนับว่าทำประโยชน์ให้แก่มนุษย์อย่างหนึ่ง
[2]ปลาหัวตะกั่วมีชื่อเรียกใน
ภาษาใต้ว่า "หัวกั่ว" ปัจจุบันมีการเพาะขยายพันธุ์กันเป็น
ปลาสวยงาม