ปลาออสการ์ (
อังกฤษ: Oscar fish, Red belvet, Velvet cichlid, Marbled cichlid, Peacock-eyed cichilld, Tiger oscar, Peacock cichilld;
ชื่อวิทยาศาสตร์: Astronotus ocellatus) เป็น
ปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง อยู่ใน
วงศ์ปลาหมอสี (Cichlidae) เป็นปลาพันธุ์พื้นเมืองของลุ่ม
แม่น้ำโอริโนโก,
แม่น้ำอะเมซอน และ
แม่น้ำลา พลาตา ใน
ทวีปอเมริกาใต้อย่างกว้างขวาง เช่น
ประเทศบราซิล,
โคลอมเบีย,
เปรู,
เฟรนช์เกียนา,
อุรุกวัย,
เวเนซุเอลา และ
อาร์เจนตินาเป็นปลาที่หากินในบริเวณแหล่งน้ำที่เป็นน้ำตื้นทีมีพื้นท้องน้ำเป็น
โคลนปน
ทรายหรือกรวดทราย ขนาดเมื่อโตเต็มที่ประมาณ 45.7
เซนติเมตร คุณภาพของน้ำในแหล่งที่พบอาศัยมี
อุณหภูมิระหว่าง 22-25
องศาเซลเซียส ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) ประมาณ 6.0-8.0 มีรูปร่างแบนข้างและลำตัวป้อม ส่วนหัวค่อนข้างใหญ่ ตาโต ปากกว้าง ริมฝีปากหนา ลำตัวมี
สีน้ำตาลอม
เขียว ที่ขอบของแผ่นกระดูกปิดเหงือกและด้านล่างของลำตัวมี
สีส้มอม
แดงหรือส้มจาง ๆ ที่ด้านบนของคอดหางมีจุด
กลมสีดำคล้ายลูก
ตาดำและมีวงสีส้มอมแดงล้อมรอบ เป็นปลาที่ว่ายน้ำช้า กินสัตว์อื่นเป็นอาหารได้หลากหลาย ทั้ง
สัตว์น้ำชนิดต่าง ๆ และ
แมลงด้วย ปลาออสการ์ เป็นปลาที่ใช้บริโภคกันในพื้นถิ่น โดยจะพบวางขายกันใน
ตลาดสด มีชื่อเรียกใน
ภาษาถิ่นว่า
Acará-acu และเป็นที่รู้จักกันดีในฐานะการเป็น
ปลาสวยงาม ซึ่งนิยมเลี้ยงกันมาอย่างยาวนาน จัดเป็นปลาที่มีนิสัยดุร้ายก้าวร้าวชนิดหนึ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงที่เลี้ยงดูลูกอ่อน ทั้งเพศผู้และเพศเมีย ในราว
ต้นพุทธทศวรรษ 2500 ถือเป็นปลาหมอสีชนิดแรก ๆ ที่นำเข้ามาสู่
ประเทศไทย ในฐานะปลาสวยงาม ซึ่งมีราคาซื้อขายแพงมาก โดยตกคู่ละ 500 บาท (ราคา
ทองคำแท่งในขณะนั้นบาทละ 400 บาท)
[1]ปัจจุบัน มีการเพาะเลี้ยงกันจนมีสีสันที่สวยงามกว่าสายพันธุ์ดั้งเดิมมาก เช่น
ปลาเผือก,
สีเหลืองสดหรือ
สีทองหรือสีแดงสดทั้งตัว รวมทั้งมีแบบที่มีครีบยาวกว่าปกติด้วย
[2]โดยชื่อ "ออสการ์" นั้นมาจากชื่อกลางของนัก
มีนวิทยาชาว
สวีเดน สเวน ออสการ์ คูลเลนเดอร์ ที่ศึกษาโดยเฉพาะกับปลาในวงศ์ปลาหมอสี
[3]