พระบำรุงราษฎร์ (จูมมณี) นามเดิม เจ้าธรรมกิติกา (จูมมณี) หรือ ท้าวธรรมกิติกา (จูมมณี) เกิด ณ เมืองอุบลราชธานีศรีวะนาไลประเทษราช (จังหวัดอุบลราชธานี ในปัจจุบัน) ในปี พ.ศ. 2357 จุลศักราช 1176 เป็นบุตรของ พระพรหมราชวงศา (กุทอง) เจ้าเมืองอุบลราชธานีคนที่ 3 กับ หม่อมหมาแพง มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน 4 คน คือ นางคำซาว, ท้าวโพธิสาราช (เสือ), ท้าวสีฐาน (สาง) และท้าวธรรมกิติกา (จูมมณี)

พระบำรุงราษฎร์ (จูมมณี) เป็นหลานของ เจ้าพระประทุมวรราชสุริยวงศ์ ผู้ก่อตั้งเมืองอุบลราชธานีศรีวะนาไลประเทษราช และเป็นเหลนของ เจ้าพระตา เจ้าผู้ครองนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน (จังหวัดหนองบัวลำภู ในปัจจุบัน) ซึ่งสืบเชื้อสายมาจาก เจ้าปางคำ แห่งราชวงศ์เชียงรุ่ง สิบสองปันนา

ชีวิตครอบครัว พระบำรุงราษฏร์ (จูมมณี) มีภรรยา 3 คน และบุตร 15 คน สืบเชื้อสาย เจ้าพระประทุมวรราชสุริยวงศ์ ผ่านทางสายสกุล "สุวรรณกูฏ" ซึ่งสกุลนี้สืบต่อมาจาก พระพรหมราชวงศา (กุทอง สุวรรณกูฏ) เจ้าเมืองอุบลราชธานี คนที่ 3 โอรสในเจ้าพระประทุมวรราชสุริยวงศ์ โดย พระบริคุฏคามเขต (โหง่นคำ สุวรรณกูฏ) เป็นผู้ขอรับพระราชทานนามสกุล