พระภัคคุเถระ หรือ พระภัคคุศากยเถระ เป็นพระภิกษุสาวกเอตทัคคะของพระพุทธเจ้า นับเนื่องในพระอสีติมหาสาวก 80 องค์สำคัญในพระพุทธศาสนาในสมัยพุทธกาล พระภัคคุเถระ เป็นพระประยูรญาติของพระพุทธเจ้า โดยท่านประสูติในเชื้อสายศากยราชสกุล พระราชสกุลของเจ้าชายสิตธัตถะ ซึ่งต่อมาได้สำเร็จเป็นพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าพระอนุรุทธเถระ ออกผนวชพร้อมกับเจ้าราชกุมารอีก 5 พระองค์ และนายอุบาลีภูษามาลา ณ อนุปิยนิคม เมื่อท่านบรรลุเป็นพระอรหันต์แล้ว ดำรงขันธ์แก่กาลสมควรแก่อายุขัยก็ดับขันธปรินิพพาน