กำเนิด

พระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร มีนามเดิมว่าอึ้ง ธง เกิดในครอบครัวขุนนาง เมื่อวันที่ 16 เดือน 6 ปืขาล ตามปฏิทินจีน ตรงกับปี พ.ศ. 2444 เมืองแต้จิ๋ว มณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน บิดาของท่านถึงแก่กรรมตั้งแต่ท่านยังเยาว์ นางจางไทมารดาของท่านได้อบรมเลี้ยงดูท่านต่อมา เมื่อเรียนจบชั้นมัธยมศึกษา ท่านเข้ารับราชการเป็นทหาร คนสนิทของประธานาธิบดีเจียง ไคเชก ต่อมาท่านเกิดเบื่อหน่ายทางโลกจึงตัดสินใจออกจากราชการในปี พ.ศ. 2470 จากนั้นจึงตัดสินใจเดินทางมาศึกษาและปฏิบัติธรรมในประเทศไทย

อุปสมบทและศึกษาพระธรรม

ท่านบรรพชาเมื่อวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2471 ณ สำนักสงฆ์ถ้ำประทุน (เช็งจุ้ยยี่) อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี โดยมีพระอาจารย์หล่งง้วนได้เป็นพระอุปัชฌาย์ ได้รับฉายาว่า “โพธิ์แจ้ง” ท่านฝึกปฏิบัติกรรมฐานที่สำนักนั้นจนแตกฉาน และรักษาพระวินัยอย่างเคร่งครัด นอกจากนี้ยังช่วยรักษาประชาชนที่ป่วยไข้โดยใช้วิชาสมุนไพรตามที่เคยร่ำเรียนมา

พ.ศ. 2477 ท่านเดินทางไปประเทศจีน และได้อุปสมบทเมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม ศกนั้น ณ วัดฮุ่ยกือยี่ มณฑลกังโซว มีพระคณาจารย์กวงย๊วกเป็นพระอุปัชฌาย์ ศึกษาพระปริยัติธรรมอยู่ 2 ปีจึงเดินทางกลับประเทศไทย

พ.ศ. 2484 ท่านเดินทางไปทิเบตเพื่อศึกษาวัชรยานกับนอรา รินโปเช (Nora Rinpoche) หรือ Gara Lama Sonam Rabten และได้รับอภิเษกเป็นวัชรธราจารย์ แล้วเดินทางกลับประเทศไทยในปี พ.ศ. 2490

พ.ศ. 2491 เดินทางไปประเทศจีนและศึกษาในนิกายวินัยกับพระปรมัตตาจารย์เมี่ยวยิ้ว ซึ่งเป็นสังฆปริณายกรูปที่ 18 และได้รับแต่งตั้งเป็นสังฆปริณายกรูปที่ 19 ของนิกาย แล้วเดินทางกลับไทยในปี พ.ศ. 2493

มรณภาพ

พระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร อาพาธด้วยโรคโลหิตอุดตันในสมอง ถึงมรณภาพ ณ โรงพยาบาลธนบุรี เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2529 เวลา 7.30 น. สิริอายุได้ 85 ปี 5 เดือน 11 วัน พรรษา 61 ได้รับพระราชทานโกศโถ ฉัตรเบญจาตั้งประดับ รับศพในพระบรมราชานุเคราะห์ 3 วัน มีพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมกำหนด 3 คืน และบำเพ็ญพระราชกุศล 7 วันพระราชทาน ต่อมาวันเสาร์ที่ 20 ธันวาคม ศกนั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชโปรดเกล้าฯ พระราชทานเลื่อนชั้นเกียรติยศศพเป็นโกศแปดเหลี่ยม (เสมอพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัณยบัฏ)

วันพุธที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2529 เวลา 16.00 น. สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯ แทนพระองค์ ไปพระราชทานดินบรรจุศพพระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร ณ สถูปเจดีย์วัดโพธิ์แมนคุณาราม